|
|
Classificatie van de wolken
|
|
|
Een wolk
is een hydrometeoor,
bestaande
uit
uiterst
kleine,
nauwelijks
met het
oog
afzonderlijk
waarneembare,
wolkenelementen,
zoals
waterdruppeltjes
en
ijsdeeltjes,
of een
mengsel
daarvan.
De
meeste
wolkendruppeltjes
hebben
een
doorsnede
van
1/100
tot
1/200
mm,
slechts
enkele
zijn
groter
dan 1/50
mm. |
|
Sommige
wolken
bestaan
alleen
uit
waterdruppeltjes,
al dan
niet
onderkoeld.
Andere
bestaan
uitsluitend
uit
ijskristalletjes.
Een
derde
type is
de
gemengde
wolk,
waarin
zowel
waterdruppels
als
ijskristalletjes
voorkomen.
Men kan
wolken
waarnemen
omdat de
wolkenelementen
een zeer
kleine
onderlinge
afstand
hebben
en het
(zon)licht
erdoor
wordt
verstrooid.
|
| |
| Het
uiterlijk
van een
wolk
wordt
bepaald
door
aard,
afmetingen,
aantal
en
ruimtelijke
verdeling
van de
deeltjes
waaruit
een wolk
bestaat;
het
hangt
ook af
van de
intensiteit
en de
kleur
van het
licht
dat de
wolk
ontvangt
en van
de
plaats
die de
waarnemer
en
lichtbron
ten
opzichte
van de
wolk
innemen.
Het
uiterlijk
kan het
best
worden
beschreven
door het
aangeven
van
afmetingen,
vorm,
structuur,
bouw,
helderheid
en kleur
van de
wolk;
deze
eigenschappen
zullen
voor
elke
karakteristieke
wolkenvorm
worden
besproken. |
| |
| Wolken Étages |
De wolken bevinden zich in het algemeen op hoogten, variërend van zeeniveau tot 18 km in de tropen, tot 13 km op gematigde breedten en
tot 8 km
in de poolstreken. Men heeft het deel van
de atmosfeer, waarin de wolken gewoonlijk voorkomen, schematisch ingedeeld in drie 'étages'.
De étages zijn gedefinieerd naar gelang de hoogten, waarop wolken van bepaalde geslachten het meest worden aangetroffen. |
| |
|
Étage |
Poolstreken |
Gematigde breedte |
Tropen |
| Bovenste
Étage |
3
- 8 Km hoogte |
5
- 13 Km hoogte |
6
- 18 Km hoogte |
| Middelste
Étage |
2
- 4 Km hoogte |
2
- 7 Km hoogte |
2
- 8 Km hoogte |
| Onderste
Étage |
0
- 2 Km hoogte |
0
- 2 Km hoogte |
0
- 2 Km hoogte |
Wolken
zijn
voortdurend
aan
veranderingen
onderhevig
en
vertonen
dientengevolge
een
oneindige
verscheidenheid
van
vormen.
Het is
echter
mogelijk
een
beperkt
aantal
karakteristieke
vormen,
te
definiëren,
die
veelvuldig
over de
gehele
aarde
worden
waargenomen
en
volgens
welke de
wolken
in grote
lijnen
kunnen
worden
gegroepeerd.
De
wolken
zijn
naar hun
karakteristieke
vormen
ingedeeld
in geslachten,soorten,
en variëteiten. |
| |
|
1:
Wolken families: |
| Wolkenfamilies worden onderverdeeld vier families. Deze onderverdeling geschiedt op basis van de hoogte waarop deze wolken zich bevinden. |
| |
| |
| Met betrekking tot de wolkengeslachten die hiervoor niet zijn vermeld, kunnen de volgende opmerkingen worden gemaakt: |
| 1. Altostratus wordt gewoonlijk in de middelste étage aangetroffen, maar reikt dikwijls tot grotere hoogten. |
| 2. Nimbostratus Wordt bijna zonder uitzondering in de middelste étage aangetroffen, maar strekt zich gewoonlijk tot in de andere étages uit. |
3. Cumulus en Cumulonimbus hebben hun bases gewoonlijk in de onderste étage, maar hun verticale afmeting is dikwijls zo groot dat hun
toppen tot in de middelste of bovenste étage reiken. |
|
|
| |
|
4 wolkenfamilies in 10 geslachten
onderverdeeld. |
| |
2:
Soorten |
|
De soort geeft informatie over het volume,
hoogte, oppervlaktetoestand, structuur en vorm.e
aanwezigheid
van
bijzonderheden
in de
vorm de
wolken
en van
verschillen
in hun
inwendige
structuur
heeft
geleid
tot de
onderverdeling
van de
meeste
geslachten
in
soorten.
Een wolk
die tot
een
bepaald
geslacht
behoort,
kan
slechts
de naam
van één
soort
dragen.
Aan de
andere
kant
kunnen bepaalde soorten wel bij meer dan één
geslacht voorkomen.
|
|
Soort |
Beschrijving |
Soort |
Beschrijving |
| Fibratus |
Wolken
die uit gekromde draden bestaan |
Lenticularis |
Lensvormige
wolken. |
| Uncinus |
Haakvormige
wolken |
Fractus |
In
stukken gescheurde wolken |
| Spissatus |
Dichte
wolken, waar weinig zon door komt. |
Humilis |
Afgevlakte
wolken. |
| Castellanus |
Wolken
met bovenop 'torentjes'. |
Mediocris |
Slecht
ontwikkelde cumuluswolken. |
| Floccus |
Wolken
die uit losse vlokjes bestaan. |
Congestus |
Opgezwollen
cumuluswolken. |
| Stratiformis |
Horizontaal
uitgestrekte wolken. |
Calvus |
Cumulonimbus
waarvan de omtrek vaag is. |
|
Nebulosus |
Nevelachtige,
sluierige wolken |
Capillatus |
Cumulonimbus
met cirrusachtige vormen. |
|
| |
|
3:
Variëteiten: |
| Wolken
kunnen
bijzondere
kenmerken
vertonen
die hun
variëteit
bepalen.
Deze
kenmerken
houden
verband
met de
wijze
waarop
de
wolkenelementen
zijn
gerangschikt
en met
hun
grotere
of
kleinere
doorschijnendheid
(vergelijk
min of
meer
doorschijnende
Altocumulus
met de
ondoorschijnende
Altocumulus).
Eén
bepaalde
variëteit
kan bij
verschillende
geslachten
voorkomen.
Verder
kan één
wolk de
kenmerken
van meer
dan één
variëteit
vertonen.
Sommige
variëteiten
zullen
bij de
beschrijving
der
wolken
worden
vermeld. |
| |
|
Subtype |
Beschrijving |
Subtype |
Beschrijving |
|
Intortus |
Verweven |
Lacunosus |
Vlekkerig,
netvormig,
honingraatachtig |
|
Vertebratus |
Visgraat,
skelet |
Duplicatus |
In
meerdere
lagen |
|
Undulatus |
Golvend |
Translucidus |
Doorschijnend |
|
Radiatus
|
Radiaal |
Perlucidus |
Doorschijnend
door
openingen |
|
|
|
Opacus |
Schaduwrijk,
dicht,
ondoorzichtig |
|
De
wolkengeslachten
laten
zich
onderverdelen
in 27
soorten. |
|
Hoge wolken |
Soorten |
Variëteiten |
Bijkomende vormen
en verschijningen |
Moederwolk |
|
Cirrus |
Fibratus |
Intortus |
Mamma |
Cirrocumulus |
|
|
Uncunis |
Radiatus |
|
Altocumulus |
|
|
Spissatus |
Vertebratus |
|
Cumulonimbus |
|
|
Castellanus |
Duplicatus |
|
|
|
|
Floccus |
|
|
|
|
Cirrocumulus |
Stratiformis |
Undulatus |
Virga |
|
|
|
Lenticularis |
Lacunosus |
Mamma |
|
|
|
Castellanus |
|
|
|
|
|
Floccus |
|
|
|
|
Cirrostratus |
Fibratus |
Duplicatus |
|
Cirrocumulus |
|
|
Nebulosus |
Undulatus |
|
Cumulonimbus |
|
Middelhoge wolken |
Soorten |
Variëteiten |
Bijkomende vormen
en verschijningen |
Moederwolk |
| Altocumulus |
Stratiformis |
translucidus |
virga |
Cumulus |
|
|
Lenticularis |
perlucidus |
mamma |
Cumulonimbus |
|
|
Castellanus |
opacus |
|
|
|
|
Floccus |
duplicatus |
|
|
|
|
|
undulatus |
|
|
|
|
|
radiatus |
|
|
|
|
|
lacunosus |
|
|
| Altostratus |
|
translucidus |
virga |
Altocumulus |
|
|
|
opacus |
praecipitatio |
Cumulonimbus |
|
|
|
duplicatus |
pannus |
|
|
|
|
undulatus |
mamma |
|
|
|
|
radiatus |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wolkenatlas
