|
|
|
 |
| Stratocumulus stratiformis perlucidus radiatus |
|
|
| Afkorting |
Sc |
| Symbool |
 |
| Geslacht |
Stratus (afgeplat) Cumulus (hoop) |
| Soorten |
Castelanus, Floccus, Lenticularis, Stratiformis, Volutus |
| Verscheidenheid |
Duplicatus, Laconosus, Opacus, Perlucidus, Radiatus, Translucidus,
Undulatus |
| Hoogte |
350-2000 m - (1200-6500 ft) |
| Classificatie |
Familie C - Lage wolken |
| Uiterlijk |
Dikker, donkergrijs en wat samengevoegde wolkenhopen. |
| Neerslagwolk |
Soms Regen, Sneeuw of Sneeuwkorrels |
|
| |
| Deze bewolking is de meest voorkomende in West-Europa en bestaat uit één wolkenlaag waarin vrijwel altijd donkere en lichtere gedeelten afwisselend voorkomen. Soms zijn de elementen
met elkaar versmolten en vormen dan een gesloten wolkenlaag. Hoewel deze wolken overwegend uit waterdruppels bestaan, kan het voorkomen dat de randen rafelig zijn. Neerslag zal uit deze bewolking alleen kunnen vallen als het een voldoende dikke laag is, waarbij dan het uiterlijk van de wolk donkergrijs zal zijn. Stratocumulusbewolking kan ontstaan als bijvoorbeeld een mistlaag oplost aan het aardoppervlak, eerst overgaat in stratus (zie verderop), waarna het lijkt alsof de wolkenbasis verder stijgt. De hierbij aanwezige turbulentie zorgt dan voor enige mate van onstabiliteit. Deze bewolking komt ook vaak voor als aan het eind van de dag de onstabiliteit afneemt en daardoor de wolkentoppen van de in de loop van de dag ontstane cumuluswolken inzakken en de wolkenbasis dan wat uitspreidt |
| |
| Definitie |
| |
| Grijze of witachtige wolkenbank of wolkenlaag, waarin bijna altijd donkere gedeelten voorkomen; de bank of laag lijkt op een tegelvloer of is samengesteld uit ballen, rollen, enz., die niet vezelachtig zijn (afgezien van virga) en die met elkaar versmolten kunnen zijn. De meeste regelmatig gerangschikte, kleine elementen hebben een schijnbare afmeting van meer dan vijf graden. |
Stratocumulus kan ontstaan uit Altocumulus, wanneer de schijnbare afmetingen van de wolkenelementen toenemen. En Stratocumulus kan zich voorts ontwikkelen als gevolg van optilling van een laag Stratus of door omvorming van Stratus als gevolg van convectie of van golvende bewegingen. |
| |
| Stratocumulus kan ook ontstaan door het breken van Nimbostratus. Zeer dikwijls ontstaat Stratocumulus door het uitspreiden van het bovenste of middelste gedeelte van Cumulus of Cumulonimbus. Stratocumulus ontwikkelt zich eveneens uit Cumuluswolken wanneer deze ineenzakken, hetgeen dikwijls laat in de middag of s’avonds gebeurt. |
| |
Stratocumulus vormt zich niet altijd uit reeds bestaande wolken. Turbulentie en convectie kunnen leiden tot de vorming van Stratocumulus onder een inversie. Ook kan Stratocumulus zich
onder Altostratus of, minder zelden, onder Nimbostratus vormen als gevolg van het verdampen van neerslag. |
 |
| Stratocumulus lenticularis (Sc len) |
|
|
|
| Stratocumulus stratiformis perlicudis (Sc str pe) B. Mühr |
|
| |
| Samenstelling en uiterlijk |
| |
Stratocumulus bestaat uit waterdruppeltjes; er komen soms regendruppels of korrelsneeuw in voor, in zeldzamer gevallen sneeuwkristallen en sneeuwvlokken. Meestal heeft Stratocumulus de vorm van een laag of een bank, samengesteld uit elementen gelijkend op die van Altocumulus,
maar op een lager niveau daardoor schijnbaar groter (Sc stratiformis); afmeting, dikte en vorm van de wolkenelementen lopen sterk uiteen.
Soms komen de elementen in de vorm van evenwijdige rollen voor, die door open stroken gescheiden kunnen zijn (variëteit undulatus).
Een enkele maal, en wel voornamelijk in de tropen, heeft Stratocumulus de vorm van een grote rol (rolwolk). Zeer zelden vertoont Stratocumulus min of meer regelmatig gerangschikte ronde gaten, vele met gerafelde randen; de wolk heeft dan het uiterlijk van een net of een honingraat
(variëteit lacunosus). |
| |
Men neemt dikwijls Stratocumuluslagen waar, op twee of meer niveaus (variëteit duplicatus). In zeldzame gevallen heeft Stratocumulus de vorm van langgerekte lens- of amandelvormige
schollen of banken met scherpe omlijning (Sc lenticularis) of van torentjes die van een gemeenschappelijke horizontale basis oprijzen (Sc castellanus). De doorschijnendheid van Stratocumuluswolken loopt sterk uiteen. Soms is het grootste gedeelte van de wolk voldoende dun om te kunnen zien waar de zon of de maan staat (variëteit translucidus); in andere gevallen
is de wolk zo ondoorschijnend dat de zon er geheel achter schuil gaat (variëteit opacus). De onderkant van ondoorschijnende Stratocumuluslagen bezit dikwijls een onregelmatig reliëf,
waarin de vormen van de afzonderlijke elementen zich duidelijk aftekenen. |
| |
| Uit Stratocumulus valt soms lichte neerslag in de vorm van regen, sneeuw of korrelsneeuw. Bij zeer koud weer kunnen uit Stratocumulus talrijke ijskristallen vallen, die valstrepen vormen, waarin haloverschijnselen zichtbaar kunnen zijn. In dunne Stratocumulus wordt soms een krans of paarlemoeren glans waargenomen. |
|
| Tussen Stratocumulus en andere daarop gelijkende wolken uit andere wolkengeslachten.Stratocumulus kan bij zeer lage temperatuur vergezeld gaan van talrijke valstrepen, die uit ijskristallen bestaan, waarin soms een halo te zien is. Een dergelijke Stratocumulus is niettemin te onderscheiden van Cirrostratus door het feit dat er nog steeds afzonderlijke elementen in de vorm van ballen, rollen, enz. in zichtbaar zijn. Bovendien is Stratocumulus minder doorschijnend dan Cirrostratus. Stratocumulus kan soms verward worden met Altocumulus, die donkere gedeelten bezit. Indien de meeste van de regelmatig gerangschikte elementen, wanneer zij op een hoogte van meer dan 30 graden boven de horizon worden waargenomen, een schijnbare afmeting hebben van meer dan 5 graden, is de wolk Stratocumulus. |
| |
| Stratocumulus enerzijds en Altostratus, Nimbostratus en Stratus anderzijds zijn van elkaar te onderscheiden doordat er in Stratocumulus altijd nog afzonderlijke wolkenelementen zijn op te merken. Bovendien heeft Stratocumulus, in tegenstelling tot Altostratus, nooit een vezelachtig uiterlijk, behalve bij zeer lage temperatuur. Soms verschaffen in aanvulling op bovengenoemde criteria, het karakter van de neerslag en de aard van de neerslagdeeltjes enige aanwijzing omtrent de identiteit van de wolk; neerslag uit Stratocumulus is altijd licht. |
| |
| Stratocumulus verschilt van Cumulus doordat de elementen van Stratocumulus gewoonlijk in groepen of banken voorkomen en in het algemeen een vlakke bovenkant hebben. Indien de bovenkant van Stratocumulus echter koepelvormige toppen vertoont, rijzen deze, in tegenstelling tot de toppen van Cumulus, uit een aaneengesloten basislaag op |
|
| Stratocumulus bewolking markeert meestal een inversie, wanneer cumulus overdag uitspreidt. Cumuluswolken zijn dikwijls gelijktijdig aanwezig. Wanneer stratocumulus niet gevormd wordt
door uitspreidende cumulus, dan duidt dit meestal op mooi en standvastig weer. Dit weertype is vaak van lange duur. |
| |
| Categorieën in Stratocumulus wolken |
| |
 |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
stratiformis
(Sc str) |
|
Rollen of
grote ronde
massa's die
in een
uitgestrekte
plaat of
laag zijn
gerangschikt.
De elementen
zijn min of
meer
afgeplat.
Deze soort
komt het
meest voor. |
|
|
| Lees meer over Stratocumulus stratiformis |
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
lenticularis
(Sc len) |
| De zeldzaamste variëteit van stratocumulus, lenticularis, wordt vaak gezien op heuvelachtige locaties. Ze zien er heel anders uit dan de meer spectaculaire altocumulus lenticularis, ze vormen wanneer heuvels atmosferische golven produceren, die bijdragen aan hun lensachtige vorm |
|
|
|
Lees meer over Stratocumulus lenticularis |
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
castellanus
(Sc cas) |
Cumuliforme
torentjes
rijzen
verticaal op
uit
wolkenelementen,
verbonden
door een
gemeenschappelijke
horizontale
basis. De
torentjes
Lijken in
lijnen te
zijn
gerangschikt
en geven de
wolk een
gekanteeld
uiterlijk
Zijn soms
langer dan
breed en
vooral
duidelijk
zichtbaar
als de wolk
van opzij
wordt
bekeken |
|
|
|
Lees meer over Stratocumulus
castellanus |
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
volutus (Sc
vol)
|
|
Een lange,
horizontale,
losse,
buisvormige
wolkenmassa,
die er vaak
uitziet
alsof hij
langzaam om
een
horizontale
as rolt.
Meestal
komen ze
alleen voor,
maar af en
toe worden
ze in
opeenvolgende
wolkenrijen
waargenomen.
Deze soort
Stratocumulus
is zeldzaam. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
floccus (Sc
flo) |
|
Kleine
plukjes met
een
cumulusvormig
uiterlijk;
de onderste
delen van de
pollen zijn
over het
algemeen
rafelig en
gaan bij
zeer lage
temperaturen
gepaard met
vezelachtige
sporen (ijskristalvirga),
is een
indicatie
voor
instabiliteit
op dat
niveau. |
|
|
|
|
|
|
Stratocumuluswolken
zijn wolken in
banken, vellen of
lagen die elkaar
overlappen en
verschillende vormen
aannemen: |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
duplicatus |
|
|
Stratocumulus
bestaande uit twee
of meer breed
horizontaal
overlappende, dicht
bij elkaar liggende,
soms gedeeltelijk
lagen. Deze
variëteit komt voor
bij de soorten
stratiformis en
lenticularis. |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
lacunosus |
|
| De
lagen, zijn over het
algemeen vrij dun,
worden gekenmerkt
door de aanwezigheid
van duidelijke ronde
gaten, die min of
meer regelmatig
verdeeld zijn en
waarvan vele
gerafelde randen
hebben. De troebele
elementen en heldere
gaten zijn vaak op
zo'n manier
gerangschikt dat hun
uiterlijk doet
denken aan een
honingraat. |
|
|
|
|
|
Stratocumulus opacus |
|
|
Dichte Stratocumulus,
bestaande uit een
ononderbroken of
bijna ononderbroken
laag van grote
donkere rollen of
ronde massa's,
waarvan de meeste
voldoende
ondoorzichtig zijn
om de zon of de maan
te verbergen. De
basis van
Stratocumulus opacus
is soms egaal, en de
schijnbare verdeling
in samengevoegde
elementen is te
danken aan de
onregelmatigheid van
de bovenlaag. Vaker
echter is de
onderlaag oneffen,
waardoor de
elementen beter
zichtbaar zijn.. |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
perlucidus |
|
Tussen de elementen
in de lagen zijn
duidelijke, maar
soms ook heel kleine
tussenruimtes
zichtbaar. Deze
stellen ons in staat
de zon, de maan,
het blauw van de
lucht of de wolken
erboven te zien. |
|
|
|
|
|
Stratocumulus
radiatus |
|
Stratocumulus met
brede, bijna
parallelle banden
die, dankzij het
perspectiefeffect,
lijken samen te
vloeien naar een
punt of naar
tegenovergestelde
punten van de
horizon. Deze
variëteit lijkt op
Cumulus gerangschikt
in rijen
("wolkstraten"), met
dit verschil dat
Cumulus bestaat uit
individuele
cellen die
gerangschikt zijn in
rijen. |
|
|
|
|
Stratocumulus
translucidus |
|
|
Een stratocumulus
die nergens erg
dicht is. Het
grootste deel van de
wolk is voldoende
doorschijnend om de
positie van de zon
of de maan te
onthullen; de wolk
kan zelfs vaag het
blauw van de lucht
laten zien waar de
elementen
samenkomen. |
|
|
|
|
Stratocumulus
undulatus |
|
|
Een laag bestaande
uit vrij grote en
vaak grijze
elementen,
gerangschikt in een
systeem van vrijwel
parallelle lijnen.
Soms is een dubbel
systeem van
golvingen zichtbaar
in de vorm van
dwarslijnen die het
hoofdsysteem
doorkruisen. De
elementen lijken dan
gerangschikt in
"rangorde". |
|
| Foto galerij Stratocumulus |
Stratocumulus castellanus (St cas)
Locatie: - © Copyright: Bernhard Mühr |
|
Stratocumulus castellanus |
|
|
Stratocumulus lenticularis. (St len)
Locatie: - © Copyright: Simon Eugster |
|
Stratocumulus lenticularis |
|
|
Stratocumulus floccus (Sc flo
Locatie: Heidelberg Township, Lehigh County, USA - © Copyright: Nicholas Tornelli
| Stratocumulus
floccus |
|
|
Stratocumulus lacunosus (St lac)
Locatie: Longuenée-en-Anjou, France -
© Copyright: Berrucomons |
|
Stratocumulus lacunosus |
|
|
Stratocumulus stratiformis opacus; Kaltfront (Sc str op)
Locatie:
Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland - © Copyright: Bernhard Mühr |
|
Stratocumulus stratiformis |
|
|
Stratocumulus stratiformis opacus cumulogenitus (Sc str op cugen)
Locatie: Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard
Mühr
|
Stratocumulus cumulogenitus |
|
|
Stratocumulus lenticularis, Stratocumulus stratiformis opacus (Sc len, Sc
str op
Locatie: Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright:
Bernhard Mühr |
|
Stratocumulus lenticularis |
|
|
Stratocumulus stratiformis perlucidus (Sc str pe)
Locatie: Karlsruhe
(Baden-Württemberg, Duitsland - © Copyright: Bernhard Mühr |
|
Stratocumulus stratiformis |
|
|
Stratocumulus stratiformis virga cumulogenitus (Sc str vir cugen)
Locatie: Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard
Mühr
|
Stratocumulus virga |
|
|
Stratocumulus stratiformis perlucidus castellanus cumulogenitus (Sc str pe
cas cugen)
Locatie: Arches National Park (Utah, VS) - © Copyright:
Bernhard Mühr |
|
Stratocumulus castellanus |
|
|
Stratocumulus stratiformis undulatus (Sc str un)
Locatie: Castagneto
Carducci (Toscane, Italië) - © Copyright: Heike Noppel |
|
Stratocumulus undulatus |
|
|
Stratocumulus stratiformis perlucidus (Sc str pe))
Locatie: Warschau
(Polen) - © Copyright: Martin Szychowski
|
Stratocumulus virga |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wolkenatlas
