Altostratus (As)

Altostratus translucidus

Afkorting	As
Symbool
Geslacht	Alto (midden), stratus (gelaagd)
Soorten	Geen
Verscheidenheid	Duplicatus, Opacus, Radiatus, Translucidus, Undulatus
Hoogte	2000–7000 m (7000–23000 ft)
Classificatie	Familie B, Middelhoge wolken
Uiterlijk	Een laag waar men meestal de zon nog doorheen kan zien
Neerslagwolk	Ongewoon. Regen, ijspellets of sneeuw mogelijk in verdikte wolken. Als de classificatie wordt gewijzigd in nimbostratus, kan regen hardnekkig worden

De altostratus is een egaal grijsachtig wolkentype. Die bewolking ontstaat op de grens tussen koude en warmer lucht, waarbij de warme lucht over de zwaardere koude lucht schuift. Duitse meteorologen noemen dat proces “Eintrübung”. Eerst is de omtrek van de zon of de maan er nog doorheen te zien (translucidus), maar meestal wordt de bewolking snel dichter, verdwijnt de zon en zet de neerslag in (opacus). Soms komt deze bewolking in verschillende lagen voor (duplicatus). Deze wolk kan overgaan in de nimbostratus.

Definitie

Wolkenveld of wolkenlaag met een grauwe of blauwachtige tint en een streperig, vezelachtig of effen uiterlijk, geheel of gedeeltelijk de hemel bedekkend, waarvan sommige gedeelten dun genoeg zijn om de zon er vaag, als door een matglas, door te kunnen zien.In Altostratus komen geen haloverschijnselen voor.

Ontstaanswijze

In de meeste gevallen ontstaat Altostratus als gevolg van een langzame stijging van uitgestrekte luchtlagen tot voldoende grote hoogte.
Een sluier van Cirrostratus die geleidelijk dikker wordt, kan in Altostratus overgaan; Altostratus kan ook ontstaan uit een geleidelijk dunner wordende Nimbostratus. In enkele gevallen ontwikkelt Altostratus zich uit een laag Altocumulus; dit doet zich voor, wanneer ijskristallen op uitgebreide schaal
uit Altocumulus vallen. Soms, voornamelijk in de tropen, ontstaat Altostratus door het uitspreiden van het middelste of het bovenste gedeelte van een Cumulonimbus.

Altostratus opacus - A.J. Venturato

Altostratus translucidus - Thierry Lombry

Samenstelling en uiterlijk

Tussen Altostratus en daarop gelijkende wolken uit andere wolkengeslachten. Altostratuslagen kunnen, in zeldzaam voorkomende gevallen, uiteenvallen in afzonderlijke kleine velden, die voor dichte Cirrus zouden kunnen worden aangezien. Dergelijke Altostratusvelden zijn echter hoofdzakelijk grijs en hebben grotere horizontale afmetingen dan dichte Cirruspartijen.

Een hoge, dunne laag Altostratus kan worden aangezien voor een sluier van Cirrostratus. Soms is het mogelijk de wolk, waarover men in twijfel verkeert, te identificeren door er zich rekenschap van te geven, dat voorwerpen aan de grond bij een Altostratusbewolking geen schaduw hebben
en dat de zon door dunne Altostratus vaag, als door een matglas, zichtbaar is.

Indien haloverschijnselen worden waargenomen, is de wolk ongetwijfeld Cirrostratus. In Altostratus komen soms openingen of spleten voor; men moet een dergelijke Altostratus niet verwarren met daarop gelijkende vormen Altocumulus of Stratocumulus. Wanneer bij duisternis moeilijk kan worden uitgemaakt of een wolk Altostratus dan wel Nimbostratus moet worden genoemd,
kiest men volgens afspraak de benaming Altostratus, indien het niet regent of sneeuwt.

Altostratus is van Altocumulus en Stratocumulus te onderscheiden door zijn gelijkmatiger uiterlijk. Een dikke Altostratus met lage basis onderscheidt zich van een daarop gelijkende Nimbostratus, doordat in Altostratus dunnere gedeelten voorkomen, waardoor de zon vaag zichtbaar is, of zichtbaar zou kunnen zijn. Altostratus heeft ook een lichtere grijze kleur en de onderkant is gewoonlijk minder egaal dan die van Nimbostratus.

Altostratus kan van Stratus worden onderscheiden op grond van het feit, dat de zon door Altostratus vaag, als door een matglas, zichtbaar is. Bovendien is Altostratus nooit wit, hetgeen dunne Stratus wel kan zijn, wanneer deze ongeveer in de richting van de zon wordt waargenomen.

In 2009 werd (Undulatus) Asperatus voorgedragen om als aparte soort te worden geclassificeerd. Het zou voor het eerst sinds 1953 zijn dat er een nieuwe wolkenvariant zou worden toegevoegd. Op grond van onderzoek naar het soort weerpatronen waarin de wolken verschijnen werd de variant in 2015 officieel door de Wereld Meteorologische Organisatie aangenomen onder de naam Asperitas (Latijn voor “ruwheid”, “ruigheid”) als een subvariëteit van het wolkengeslacht Altostratus en als zodanig opgenomen in de nieuwe editie van de Internationale Wolkenatlas

Variëteiten

Altostratus translucidus (doorschijnend)

Altostratus, waarvan het grootste gedeelte voldoende doorschijnend is om de positie van de Zon of de Maan te kunnen onthullen.

Altostratus opacus

Altostratus radiatusAltostratus, waarvan het grootste gedeelte voldoende ondoorzichtig is om de Zon of de Maan volledig te maskeren.

Altostratus radiatus

Altostratus met brede, parallelle banden die naar één punt of naar twee tegenoverliggende punten op de horizon lijken te convergeren.
Deze variëteit is zelden in de hooglanden te vinden.

Altostratus duplicatus

Altostratus, bestaande uit twee of meer over elkaar heen liggende lagen, op licht verschillende niveaus, soms gedeeltelijk samengevoegd.
Deze variëteit is zelden in de hooglanden te vinden.

Altostratus undulatus

De altostratus undulatus is een type altostratuswolk met kenmerkende golvingen erin. Deze golvingen zijn vaak zijn ze met het blote oog niet waarneembaar. Deze formaties zullen over het algemeen verschijnen in de vroege stadia van destabiliserende terugstromen, vooral boven de zuidelijke vlakten van de Verenigde Staten, wanneer de oppervlaktetemperatuur nog relatief koel is. De golvende wolkenstroken bevinden zich doorgaans in de buurt van een inversie-oppervlak.

Voorspellende waarde

Altostratuswolken vormen zich vaak voor een warm of afgesloten front. Naarmate het front passeert, wordt de altostratus-laag dieper en wordt
het nimbostratus, dat regen of sneeuw produceert. Als gevolg hiervan kan het zien ervan meestal aangeven dat er een verandering in het weer op komst is. Mogelijk gaat deze bewolking vooraf aan een storm.

De wolk gezien vanuit een vliegtuig

Onder de wolk

De basis van de wolk is relatief horizontaal, maar is vaak wazig omdat neerslag in de vorm van regen of sneeuw uit de wolk valt en de grond niet bereikt (virga). De wolk heeft delen die dun genoeg zijn om de zon of de maan te kunnen zien.

Binnen de wolk

Altostratus kan de structuur hebben van een homogene laag met grote dikte, maar zeer lage dichtheid. Binnen de wolk is het zicht nog steeds goed en is het aardoppervlak nog steeds te zien.

Altostratus kan ook de structuur van een mille-feuille hebben en bestaan uit wolkenlagen die door neerslag met elkaar verbonden kunnen worden.
Het zicht kan dan slecht zijn en zelfs minder dan 100 m bedragen. Boven deze wolken bevinden zich vaak banken van altocumulus (of cirrocumulus). Glazuur is over het algemeen licht. Hetzelfde geldt voor turbulentie, behalve wanneer altocumulus castellanus zich daarin ontwikkelt.

Boven de wolk

Het bovenoppervlak van een altostratus van het eerste type lijkt op een cirrostratus, terwijl het bovenoppervlak van de altostratus van het tweede type lijkt op dat van een altocumulusbank.

Bronnen: Wikipedia-en, Der Karlsruher Wolkenatlas, MetOffice, WMO Cloudatlas

Foto galerij Altostratus

Altostratus translucidus undulatus, Stratocumulus stratiformis (As tr un, Sc str)
Locatie: Santiago - Puerto Montt (Chile)) - © Copyright: Bernhard Mühr

Altostratus translucidus virga, Stratocumulus stratiformis opacus (As tr vir, Sc str op)
Locatie: Schwarzwald, Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard Mühr

Altostratus translucidus, Altostratus opacus, Stratocumulus stratiformis (As tr, As op, Sc str)
Locatie: Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard Mühr

Altostratus translucidus mamma, Cumulus fractus (As tr mam, Cu fra)
Locatie: Baden-Württemberg © Copyright: Bernhard Mühr

Altostratus translucidus radiatus, Altocumulus stratiformis perlucidus undulatus, Altocumulus stratiformis perlucidus lacunosus, Cumulus humilis (As tr ra, Ac str pe un, Ac str pe la, Cu hum))
Locatie: Schwarzwald, Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard Mühr

Altostratus opacus undulatus, Altocumulus lenticularis, Altocumulus stratiformis perlucidus (As op un, Ac len, Ac str pe)
Locatie: Karlsruhe (Baden-Württemberg, Duitsland) - © Copyright: Bernhard Mühr