Uitleg over kou
 
In de wind kan het een stuk kouder aanvoelen dan uit de wind. Dit verschijnsel staat ook wel bekend als windchill of gevoelstemperatuur.
Bij een gevoelstemperatuur van -15 graden of lager kunnen we een waarschuwing uitgeven.
 
Gevoelstemperatuur (windchill) 
Warmteverlies drukken we uit in een gevoelswaarde van de temperatuur: de gevoelstemperatuur. Het verschil tussen de gemeten luchttemperatuur
en de gevoelstemperatuur is een maat voor extra warmteverlies.
Er bestaan verschillende berekeningsmethoden. Bijvoorbeeld die van Siple en Passel, ontwikkeld uit experimenten in 1939 tijdens een poolexpeditie. Steadman (1971) baseerde zijn methode op de hoeveelheid kleding die nodig was om mensen te beschermen tegen de kou. 
 
Meetmethode
Het KNMI maakt gebruik van een in Canada ontwikkelde formule, de JAG/TI methode. Ook de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en
IJsland hanteren deze formule. Deze wetenschappelijk onderbouwde methode (Joint Action Group on Weather Indices) is gebaseerd op het
warmtetransport van het lichaam naar de huid. De JAG/TI index staat dichter bij de menselijke ervaring van warmteverlies dan andere methodes. Verschillende instellingen in ons land die te maken hebben met gezondheidsadviezen en weerbedrijven maken gebruik van de hierbij behorende
tabel voor de gevoelstemperatuur.
 
Effect zon
De vermelde gevoelstemperatuur geldt voor een gezond, volwassen en wandelend persoon van gemiddelde lengte. De gevoelstemperatuur wordt berekend uit een combinatie van de luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid. De zon speelt geen rol in de berekeningsmethode. Maar bij zonnig weer voelt het minder koud aan dan de berekende gevoelstemperatuur doet vermoeden. Ook wanneer je met de wind in de rug wandelt,
voelt het minder koud aan.
 
Niet voor levenloze objecten en dieren
Het begrip gevoelstemperatuur is niet van toepassing op levenloze objecten zoals machines, gewassen, het antivries in de auto of kwik. We kunnen de gevoelstemperatuur dan ook niet meten met een thermometer. Het geldt ook niet voor dieren. Wel heeft de wind invloed op de snelheid waarmee afkoeling optreedt. Daarom bevriezen waterleidingen en verwarmingselementen sneller als het bij vorst ook hard waait.
 
Zelden lage gevoelstemperaturen
Extreme doordringende kou met in De Bilt gedurende minstens een uur gevoelstemperaturen onder de -25 graden komt eens in de 33 jaar voor.
Dit is gebaseerd op een halve eeuw gegevens. Eens in de twee jaar zakt de gevoelstemperatuur onder de -20 graden.


Code Geel   Wees alert
  - Volg weerberichten en waarschuwingen via KNMI.nl en KNMI-app  
  - Kans op ongelukken door gladde wegen, bruggen en fiets- en voetpaden  
  - Door bevriezing of ijzel kan de gladheid moeilijk te zien zijn  
- Kans op vertragingen op de weg, in het openbaar vervoer en in het vliegverkeer
- Rijd langzamer en houd grotere afstand tot andere weggebruikers
- Bekijk voor vertrek de actuele situatie en het advies van Rijkswaterstaat voor de snelwegen op rwsverkeersinfo.nl
 
Code Oranje   Wees voorbereid
  - Grote kans op ongelukken door gladde wegen, bruggen en fiets- en voetpaden  
- Volg weerberichten en waarschuwingen via KNMI.nl, KNMI-app en KNMI Twitter en KNMI Instagram
  - Kans op schade aan gebouwen, planten/gewassen en elektriciteitsleidingen door ijzel  
- Houd uw stoep en/of oprit ijsvrij
  - Door bevriezing of ijzel kan de gladheid moeilijk te zien zijn  
- Kleinere wegen kunnen onbegaanbaar zijn en misschien worden afgesloten
- Kans op vertragingen op de weg en uitval van het openbaar vervoer en vliegverkeer
- In sommige situaties kan Rijkswaterstaat oproepen alleen de weg op te gaan als dat echt nodig is
- Houd rekening met een langere reis op de weg en in het openbaar vervoer
- Zorg onderweg voor eten, drinken en warme kleding. En in de auto voor een deken en een zaklamp
- Rijd langzamer en houd grotere afstand tot andere weggebruikers
- Bekijk voor vertrek de actuele situatie en het advies van Rijkswaterstaat voor de snelwegen op rwsverkeersinfo.nl
 
Code Rood   Onderneem actie
  - Grote kans op ongelukken door gladde wegen, bruggen en fiets- en voetpaden  
- Volg weerberichten en waarschuwingen via KNMI.nl, KNMI-app en KNMI Twitter en KNMI Instagram
  - Grote kans op schade aan gebouwen en planten/gewassen door lange tijd ijzel  
- De stroom kan uitvallen door schade aan elektriciteitsleidingen
- Gebieden kunnen tijdelijk niet bereikbaar zijn
- Houd uw stoep en/of oprit ijsvrij
- Wees voorbereid met een noodpakket
  - Grote kans op voor lange tijd onbegaanbare of afgesloten (snel)wegen ijs  
  - Door bevriezing of ijzel is de gladheid moeilijk te zien  
- Kans dat automobilisten op de weg niet verder kunnen met gevaar voor onderkoeling
- Grote kans op vertragingen op de weg en in het vliegverkeer en op de meeste plaatsen geen openbaar vervoer
- In sommige situaties kan Rijkswaterstaat oproepen niet de weg op te gaan