|
De historische tijdlijn van de meteorologie
|
|
|
|
|
| De ontwikkeling van de meteorologie heeft
een lange geschiedenis, hier onder volgen de
belangrijkste gebeurtenissen die zich tot
heden hebben plaats gevonden. Niet alleen de
historische
feiten binnen ons eigen land,
ook de feiten buiten Nederland zijn dikwijls
belangrijk geweest voor het ontstaan en de
vooruitgang van de meteorologie in Nederland
en België. |
|
|
|
|
 |
|
|
|
Nederland is tijdens zeker twee
ijstijden gedeeltelijk met ijs
bedekt geweest. Dat heeft grote
gevolgen
gehad voor het landschap. Vooral van
de voorlaatste ijstijd (het Saalien)
is nog veel te terug te vinden in
het relief van Nederland. Het ijs
van de Scandinavische ijskap lag
toen tot aan de lijn
Nijmegen-Amsterdam Tijdens de
laatste ijstijd kwam het landijs
niet verder dan Denemarken en Noord
Duitsland.
Wel was het klimaat in de stadialen
erg koud, het grootste deel van de
laatste ijstijd groeiden er geen
bomen in Nederland. In de extreem
koude periode van 21000 tot 18000
jaar geleden was er poolwoestijn
waarin de wind vrij spel had. Kort
daarna volgde een nieuwe IJstijd die
100.000 jaar duurde. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Meteorologie in India kan worden
teruggevoerd tot ongeveer 3000
v.Chr., Met geschriften zoals de
Upanishads , die discussies bevatten
over de processen van wolkenvorming
en regen en de seizoenscycli
die worden veroorzaakt door de
beweging van de aarde rond de zon.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het oude Egypte was een ideale
bakermat van beschaving. Het weer
was er warm en zonnig en de
Nijl leverde voldoende water voor de
bevloeiing. De Egyptenaren
probeerden de bewegingen van de
sterren
te gebruiken als leidraad voor het
jaarlijkse stijgen en dalen van de
rivier en van de duur van de
periodieke overstromingen die hij
teweegbracht. De Egyptenaren
geloofden dat de zonnegod Ra de
bewegingen van
de hemellichamen beheerste, door
iedere dag in zijn zonneboot langs
de hemel te reizen en 's nachts naar
de onderwereld terug te keren.
Osiris werd gezien als zowel de
heerser van de doden als de bron van
vruchtbaarheid voor de levenden. Hij
regelde het ontkiemen van gewassen
en de jaarlijkse overstromingen van
de Nijl. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De oppergod van Babylonië dat in het
zuiden van Mesopotamië de grootste
bloei bereikte, was Mardoek.
Aanvankelijk was hij alleen degod
van het onweer, maar later ook van
de gehele atmosfeer.
Een van oudste en goed bewaarde
tabletten is het zogenaamde
Venus-tablet van Ammisaduqa, dat
beschreven werd onder de
heerschappij van koning Ammisaduqa
van Babylon, ergens tussen 1646
en
1626 v.Chr. Het tablet bevat de
volgende tekst: "In maand 11, de 15e
dag, verdween Venus in het Westen.
Drie dagen lang bleef zij weg, en
toen op de 18e dag werd zij weer
zichtbaar in het Oosten. Bronnen
zullen zich openen en Adad zal zijn
regen brengen en Ea zijn
vloedstromen.Boodschappen van
verzoening zal worden verzonden van
koning tot koning...". |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het Taosi Ancient Observatory in de
provincie Shanxi in de 21e eeuw voor
Christus was het eerste
observatorium ter wereld.
Meteorologische informatie is
gevonden in de orakelbeeninscripties
van ruïnes
uit de Shang-dynastie van meer dan
3000 jaar geleden. Gedichten die
weersverschijnselen beschrijven
dateren uit de Zhou-dynastie
(1046–256 v.Chr.)voorspellingen.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Sommige volkeren, in het bijzonder
de Babyloniërs, probeerden
veranderingen op korte termijn in
het weer
te voorspellen. Hun voorspellingen
waren gebaseerd op astronomische
waarnemingen, op de uiterlijke
kenmerken van wolken en op optische
verschijnselen aan de hemel zoals
Halo's.
Eén van de voorspellingen die zijn
vastgelegd in de bibliotheek van
kleitabletten van de Assyrische
koning Assurbinal luidt: 'Als de
maan in een donkere kring is, zal de
maand regen brengen of pakken zich
wolken samen ...'Dit was het begin
van de volksweerkunde die de
grondslag zou vormen voor de latere
voorspellingen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Thales kan zich kwalificeren als de
eerste Griekse meteoroloog. Hij
publiceert de weersvoorspellingen in
Griekenland en werden formeel
uitgegeven om mensen te helpen bij
het plannen van hun seizoensgebonden
teeltactiviteiten. De studie van
weerpatronen wordt bekend als
meteorologie. Deze term komt van het
Griekse woord ‘meteoros’, wat ‘hoog
in de lucht’ betekent.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het
woord meteorologie is afkomstig uit
het boek Meteorologica geschreven
door door Aristoteles. Aristoteles
combineerde hierin waarnemingen met
speculaties over de oorzaken van
verschijnselen aan
het firmament. Het Griekse woord
meteoron refereert aan zaken hoog in
de lucht, dat is, tussen de aarde
en
de sterren. Logos betekent studie.
Aristoteles oordeelde dat er vier
fundamentele functies zijn: warmte,
koude, droogte en vochtigheid en
onder invloed van die functies
worden vier elementen gevormd:
lucht, vuur, aarde en water. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Omstreeks 300 voor Christus hadden
Chinese astronomen een kalender
ontwikkeld waarin het jaar was
onderverdeeld in 24 'feesten', die
gekoppeld waren aan het weer in elk
van die perioden. Het oudste
meteorologisch instrument is
waarschijnlijk de regenmeter
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De wet van de Griekse wiskundige
Archimedes gaat over de opwaartse
kracht, wordt veroorzaakt door de
met de diepte toenemende
hydrostatische druk. In het
eenvoudige geval van een
ondergedompelde kubus met
horizontaal boven- en ondervlak is
de druk op het ondervlak groter dan
op het bovenvlak. Het verschil
veroorzaakt de opwaartse kracht. Het
Positief drijfvermogen is nodig voor
de vorming van convectieve wolken (
cumulus , cumulus congestus en
cumulonimbus ).
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Hygrometers werden bedacht en
ontwikkeld tijdens de Shang-dynastie
in het oude China om het weer te
bestuderen. De Chinezen gebruikten
een stuk houtskool en een klomp
aarde: het droge gewicht werd
bepaald en vergeleken met het
vochtige gewicht nadat het in de
lucht was blootgesteld. De
verschillen in gewicht zijn gebruikt
om de luchtvochtigheid te meten.
Andere technieken werden toegepast
met massa Door een klomp aarde en
een stuk houtskool aan de twee
uiteinden van een staf afzonderlijk
te hangen
en een vast hijskoord aan het
middelpunt toe te voegen om de staf
horizontaal in droge lucht te maken,
werd een oude hygrometer gemaakt. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
De vroegste windwijzer die we kennen, is in Griekenland gebouwd door de astronoom Andronicus
en opgericht ter ere van de Griekse
god Triton.
De Toren der Winden, dateert uit de eerste eeuw voor
Christus.
en is een achthoekig bouwwerk van
12 m. hoog en 3,2 m. lang aan iedere zijde. Hij staat op een basis van drie treden en heeft twee ingangen waarvoor kleine portieken stonden met ieder twee
Korinthische zuilen. Het gebouw is gemaakt van Pentelisch marmer. Boven op ieder van de acht kanten
is in reliëf de god van
een wind afgebeeld, elk precies op de richting waaruit hij waait. |
|
|
|
|
0-1000 |
|
De historische tijdlijn van de
meteorologie - periode 0 - 1000 |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
Hero of Alexandria ontwikkelde rond
50 na Christus een primitieve
thermoscoop, een vroeg apparaat om
het principe van luchtexpansie en
-contractie als gevolg van
temperatuurveranderingen te
demonstreren,
in plaats van een functionele
thermometer. Dit vroege instrument
zou kunnen aantonen of de
luchttemperatuur steeg of daalde,
maar geen kwantitatieve schaal had,
wat een latere ontwikkeling was door
wetenschappers als Galileo Galilei. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
Ook de Romeinen werden sterk
beïnvloed door Aristoteles. De
Romeinse schrijver Plinius de Oudere
stelde een Historia Naturalis samen,
een monumentale encyclopedie van 37
boeken waarin de werken van ongeveer
2000 Romeinse en Griekse schrijvers
waren verenigd, samen met
waarnemingen en bijgeloof uit Egypte
en Babylonië. Boek 2 handelde over
volgende onderwerpen: Kosmologie,
astronomie, meteorologie,
vulkanologie, geologie. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
De Chinese filosoof Wang Chong uit
de Han-dynastie, stelt dat regen
wordt verdampt van water op aarde
naar de lucht en vormt wolken,
bewerend dat wolken condenseren tot
regen en ook dauw vormen, en
zegt dat wanneer de kleding van
mensen in hoge bergen wordt
bevochtigd, dit komt door het door
de lucht zwevende regenwater. Wang
Chong schreef: Wat betreft het komen
van regen uit de bergen, sommigen
zijn van mening dat de wolken de
regen met zich meedragen, zich
verspreiden terwijl het neerslaat
(en ze hebben gelijk). Wolken en
regen zijn eigenlijk hetzelfde.
Water dat naar boven verdampt, wordt
wolken, die condenseren tot regen,
of nog verder tot dauw. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
Hero van Alexandrië vond allerlei
apparaten uit die werkte op lucht-,
stoom- of waterdruk. Een van die
apparaten was een stoommachine
genaamd aeolipile. Dit apparaat
werkt door in een luchtdichte kamer
lucht op te waren en dit te laten
ronddraaien door de warme lucht te
laten ontsnappen via buisjes(
zie plaatje hiernaast). De naam is
afgeleid van de Griekse god Aeolos.
Het is een vroeg voorbeeld van de
latere derde wet van Newton:
actie=reactie, dit is eigenlijk een
vroeg voorbeeld van een stoommachine
en een voorloper van de straalmotor
en raket. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
De Brihat-Samhita beschrijft diverse
aspecten van de atmosfeer, waaronder
weersverschijnselen zoals
wolkenvorming, wind en regenbogen,
en voorspelt het weer door middel
van astrologische en empirische
tekens, zoals planetaire posities en
natuurlijke voorboden van
aardbevingen. Varahamihira, de
auteur, beschreef ook klimaatzones
en de seizoensgebonden veranderingen
die verband houden met de moesson,
wat een vroege vorm van climatologie
en meteorologie vertegenwoordigt. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
De dichter Kalidasa noemt in zijn epische Meghaduta de datum van het begin van de zuidwestelijke moesson boven centraal India en volgt
het pad van de moessonwolken.
Meghaduta" is een oud
Sanskrietgedicht van Kalidasa over
een Yaksha die een bericht naar zijn
geliefde stuurt met behulp van een
wolkenboodschapper, geen hulpmiddel
voor moderne moessonvoorspellingen.
Voor moderne moessonvoorspellingen
gebruiken boeren de mobiele app
Meghdoot, een gezamenlijk initiatief
van de Indiase Meteorologische
Afdeling en andere instanties,
om gelokaliseerde weeradviezen en
-voorspellingen te ontvangen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
Het meest bekende werk van
Isidorus is een encyclopedie,
bestaande uit 20 boeken, waarin de
kennis van zijn tijd werd
samengebracht en op systematische
wijze werd beschreven. Het werk
brengt verschillende onderwerpen
samen zoals grammatica, retorica,
rekenkunde, muziek, astronomie,
geneeskunde, kosmologie en
meteorologie. In het hoofdstuk
gewijd aan Meteorologie bespreekt
hij de donder ,
wolken, regenbogen en wind. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
In een Verhandeling over de
efficiënte oorzaak van de stroom en
eb, presenteert Al-Kindi een theorie
over getijden die 'afhangt van de
veranderingen die plaatsvinden in
lichamen als gevolg van de stijging
en
daling van de temperatuur. Hoe als
gevolg van extreme koude lucht in
water verandert. Bij het uitleggen
van de natuurlijke oorzaak van de
wind , en het verschil in richting
op basis van tijd en locatie,
schreef hij: Als de zon in zijn
noordelijke declinatie staat, zullen
noordelijke plaatsen opwarmen en zal
het naar het zuiden koud zijn. Dan
zet de noordelijke lucht zich uit in
zuidelijke richting vanwege de hitte
door het samentrekken van de
zuidelijke lucht. Daarom zijn de
meeste zomerwinden verdiensten en de
meeste winterwinden niet. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Al-Dinawari, een Koerdische
natuuronderzoeker, schrijft de Kitab
al-Nabat ( Boek van planten ),
waarin hij zich bezighoudt met
de toepassing van meteorologie op de
landbouw tijdens de islamitische
landbouwrevolutie . Hij beschrijft
het meteorologische karakter van de
lucht, de planeten en
sterrenbeelden , de zon en de maan,
de maanfasen die seizoenen en regen
aangeven,
de anwa ( hemellichamen van regen)
en atmosferische verschijnselen
zoals wind, donder, bliksem,
sneeuw, overstromingen. , valleien,
rivieren, meren, bronnen en andere
waterbronnen.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
Ibn Wahshiyya 's Nabatean
Agriculture bespreekt de
weersvoorspelling van atmosferische
veranderingen en tekenen van de
planetaire astrale veranderingen;
tekenen van regen gebaseerd op
observatie van de maanfasen , aard
van donder en bliksem, richting van
zonsopgang, gedrag van bepaalde
planten en dieren,
en weersvoorspellingen gebaseerd op
de beweging van wind; pollenized
lucht en wind; en vorming van winden
en dampen |
|
|
|
 |
|
|
|
Toen de Polynesische voorouders van
Māori naar Nieuw-Zeeland reisden,
zochten en gebruikten ze kennis over
het weer. Ze zouden naar het zuiden
zeilen om de westelijke wind op te
vangen en naar het noorden om de
zuidoostelijke passaatwinden op te
vangen. Māori gebruikte traditioneel
de patronen en kleuren van wolken om
het weer te voorspellen. Ze
observeerden wolkenformaties bij
zonsondergang om te zien of en
wanneer het de volgende dag zou
regenen.
|
|
|
|
|
1000-1500 |
|
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 1000 - 1500 |
| |
|
|
 |
|
|
|
Ibn al-Haytham (Alhazen) schrijft
over de atmosferische breking van
licht, de oorzaak van ochtend- en
avondschemering . Hij trachtte met
behulp van hyperbool en geometrische
optica basiswetten voor
atmosferische refractie in kaart te
brengen en te formuleren. Hij geeft
de eerste juiste definitie van de
schemering , bespreekt atmosferische
refractie , laat zien dat de
schemering het gevolg is van
atmosferische refractie en begint
pas als de zon 19 graden onder de
horizon staat , en gebruikt een
complexe geometrische demonstratie
om de hoogte van de aardatmosfeer te
meten. als 52.000 passuum (49 mijl).
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Risala fi l-Daw' (Verhandeling over
Licht) is een optisch werk van de
Arabische wetenschapper Ibn
al-Haytham dat een aanvulling vormt
op zijn beroemde Kitab al-Manazir
(Boek van de Optica). In dit
verhandeling voerde hij verder
onderzoek uit naar de eigenschappen
van licht en luminantie, en was hij
een van de eersten die experimenteel
onderzoek deed naar lichtbreking en
lichtverspreiding in kleuren . Hij bespreekt de meteorologie van de regenboog , de dichtheid van de atmosfeer en verschillende hemelverschijnselen , waaronder de zonsverduistering , schemering en maanlicht. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Avicenna publiceert The Book of
Healing , waarin zijn essay over
mineralogie en meteorologie in zes
hoofdstukken bevat: vorming van
bergen; de voordelen van bergen bij
de vorming van wolken; bronnen
van water; oorsprong van
aardbevingen ; vorming van mineralen
; en de diversiteit van het aardse
terrein . Hij beschrijft ook de
structuur van een meteoor , en zijn
theorie over de vorming van metalen
combineerde de alchemistische
zwavel-kwiktheorie van metalen
(hoewel hij kritisch was over
alchemie ) met de mineralogische
theorieën van Aristoteles en
Theophrastus . Zijn
wetenschappelijke methodologie van
veldobservatie was ook origineel in
de aardwetenschappen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Abu 'Abd Allah Muhammad ibn Ma'udh
was een islamitische geleerde uit
Al-Andalus in de tweede helft
van de 11e eeuw, die een belangrijk
werk over optica schreef dat later,
ten onrechte, werd toegeschreven aan
Alhazen. Dit werk, bekend als de
Liber de Crepisculis, bevat
experimentele gegevens over de hoek
van de zon tijdens de ochtend- en
avondschemering en een poging om de
hoogte van atmosferische vochtigheid
te berekenen, wat resulteerde in een
opvallend nauwkeurige waarde van
18°.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Shen Kuo schreef de levendige
beschrijvingen van tornado's. De
eerste bekende beschrijving ervan in
Oost-Azië. Hij gaf ook de redenering
dat regenbogen werden gevormd door
de schaduw van de zon in regen, die
optrad wanneer de zon erop zou
schijnen. Paul Dong schrijft dat
Shen's uitleg van de regenboog als
een fenomeen van atmosferische
refractie "in wezen in
overeenstemming is met moderne
wetenschappelijke principes". Shen
veronderstelde dat zonnestralen
breken voordat ze het aardoppervlak
bereiken, waardoor mensen op aarde
die de zon observeren deze niet op
zijn exacte positie bekijken, met
andere woorden, de hoogte van de
schijnbare zon is hoger dan de
werkelijke hoogte van de zon. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Al-Khazini , een moslimwetenschapper
van Byzantijnse Griekse afkomst,
publiceert het Boek de Balans van
Wijsheid is een encyclopedie van
middeleeuwse mechanica en
hydrostatica, bestaande uit acht
boeken met vijftig hoofdstukken. Het
is een studie van het hydrostatische
evenwicht en de ideeën achter
statica en hydrostatica, het
behandelt ook andere
niet-gerelateerde onderwerpen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De
Spaanse astronoom Johannes van Toledo
voorspelde dat in september van het komende
jaar alle planeten bij elkaar zouden staan,
hetgeen stormen, hongersnood en andere
rampen zou veroorzaken. Hoewel niets daarvan
waarheid werd, bleef de astrometeorologie
nog tot in de achttiende eeuw een bloeiende
activiteit. Almanakken waren in de
zeventiende en achttiende eeuw erg populair
in Europa en
Noord-Amerika. Zij bevatten
vaak weersvoorspellingen en raadgevingen
voor boeren, en ook informatie
over
astronomische gebeurtenissen
en religieuze
feestdagen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De stelling dat Sint Albertus de
Grote als eerste voorstelde dat
regenbollen de oorzaak waren van
regenbogen, wordt niet ondersteund
door de verstrekte gegevens en is in
strijd met historische bronnen;
hij beschreef weliswaar de vorm van
regendruppels, maar andere
wetenschappers zoals Theodoricus van
Freiberg en Marcus Antonius de
Dominis boden een meer accurate
verklaring voor het ontstaan van
regenbogen door lichtbreking en
-weerkaatsing in de druppels. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Roger Bacon was niet de eerste die
de hoekgrootte van de regenboog
berekende; hij deed wel belangrijke
onderzoekingen naar optica,
waaronder de breking van licht, maar
zijn werk was voornamelijk gericht
op het ontwikkelen van brillen en
het begrijpen van breking in plaats
van specifieke
regenboogberekeningen. De eerste die
de hoekgrootte van de regenboog
berekende, was waarschijnlijk de
Franse wiskundige Theodorus van
Chartres in de 12e eeuw of de
Iraanse geleerde Qutb al-Din
al-Shirazi in de 13e eeuw, die de
rol van licht en reflectie in
regenbogen bestudeerde.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Theoderik van Freiburg kon aan het
begin van de veertiende eeuw een van
de eerste correcte geometrische
analyses van dit fenomeen geven. Op
basis van zijn twee eerdere werken
over licht en kleur schreef over de
regenboog en de indrukken gecreëerd
door bestraling. Onder andere
eigenschappen legde hij in detail
uit de kleuren en posities van de
primaire en secundaire regenbogen
het pad van zonlicht binnen een
druppel: lichtstralen worden
gebroken bij het binnendringen van
de atmosferische druppels,
vervolgens gereflecteerd in de
druppels en uiteindelijk weer
gebroken bij het verlaten ervan de
vorming van de regenboog: hij legt
de rol uit van de individuele
druppels bij het creëren van de
regenboog het fenomeen van
kleuromkering in de secundaire
regenboog |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Engelse geleerde, ook bekend als
Morley of Merlee, die de eerste
reguliere, systematische
weerregistraties bijhield en een van
de eersten was die een
wetenschappelijke voorspelling
probeerde. De Babyloniërs hadden
windrichtingen vastgelegd in ca. 900
v. Merle was echter de eerste
individuele figuur die met name in
verband werd gebracht met
meteorologie. Hij behield zijn
weerrecords in Oxford, Engeland, van
1337-1344.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In de vroege dagen van de
Joseon-dynastie was er een systeem
om de regenval in een regio te meten
en te rapporteren ten behoeve van de
landbouw. De methode om regen in die
tijd te meten was echter primitief,
namelijk het meten van de diepte van
regenwater in plassen. In 1442 gaf
de koning de Gwansanggam opnieuw
opdracht om een gestandaardiseerd
systeem te ontwerpen om de regenval
te
meten en te registreren. Hij
beval ook zijn provinciale
gouverneurs, aangesteld door de
koning,
om dezelfde Cheugugi te
installeren op de binnenplaats van
elk provinciaal kantoor, waar de
gouverneurs de regen zouden meten en
registreren. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De anemometer is weinig veranderd
sinds zijn ontwikkeling in de 15e
eeuw. Leon Battista Alberti zou rond
1450 de eerste mechanische
anemometer hebben uitgevonden. In de
daaropvolgende eeuwen
ontwikkelden talloze anderen hun
eigen versies. In 1846 verbeterde
John Thomas Romney Robinson het
ontwerp door vier halfronde kommen
en mechanische wielen te gebruiken.
In 1926 ontwikkelde de
Canadese meteoroloog John Patterson
een anemometer met drie kopjes, die
in 1935 door Brevoort en Joiner werd
verbeterd. In 1991 voegde Derek
Weston de mogelijkheid toe om de
windrichting te meten.
In 1994 ontwikkelde Andreas Pflitsch
de sonische anemometer. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De dagboeken van Leonardo da Vinci
(1452-1519) bevatten ontelbare
studies van weersverschijnselen en
ontwerpen voor weerkundige
instrumenten, zoals de hygrometer.
Dit instrument meet het vochtgehalte
van de lucht op het moment dat de
meting wordt genomen. Een
huishoudelijke naam, die al in
Leonardo's dag bestaat, bestaat uit
twee schalen waar één schaal een
hygroscopische stof bevat(spons,
katoenwol),
en in de andere schaal was. (Was
absorbeert geen water.) Bij droge
weersomstandigheden markeert de
weegschaal nul. Aangezien het vocht
in de lucht toeneemt en het gewicht
van de hygroscopische stof daardoor
stijgt, wijst de schaal naar de pan
waar de hygroscopische stof is. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Yuriy Drohobych schreef niet over
het klimaat in zijn eigen stad; in
plaats daarvan schreef hij dat
klimatologische omstandigheden
afhankelijk zijn van de breedtegraad
van een geografische locatie en dat
de patronen en wetten van de wereld
kenbaar zijn door observatie. Zijn
publicatie uit 1481, Iudicium
precosionum anni MCCCCLXXXI, bevatte
zijn observaties over
weersvoorspellingen en atmosferische
verschijnselen, en koppelde deze aan
het klimaat.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Johannes Lichtenberger publiceert de
eerste versie van zijn
Prognosticatio. Een prognosticatie
is een tekst meestal uitgegeven als
een boekje in almanakvorm met
voorspellingen van astrologische
aard voor het komende jaar, over het
weer, de seizoenen, de
vruchtbaarheid, de oogst, visvangst,
oorlog en vrede, ziektes,
levensduurte en alles wat met het
dagelijkse leven te maken heeft.
Daarnaast bevatten de werkjes ook de
stand van aarde, maan en zon, de
stand van de planeten en
voorspellingen van zons- en
maansverduisteringen |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Christoffel Columbus werd tijdens
zijn reizen over de Atlantische
Oceaan met tropische stormen
geconfronteerd, met name tijdens
zijn tweede reis (1494), toen hij
met zijn vier schepen vastzat in een
orkaan ten zuiden van Cuba. Dit was
de eerste keer dat een Europeaan een
orkaan beschreef, en het gebeurde in
de buurt van het huidige Santa Cruz
del Sur, Cuba. Later, tijdens zijn
vierde reis (1503),
leden zijn schepen ook schade door
een storm voor de kust van Cuba,
waardoor ze strandden op Jamaica.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De windroos die de obelisk op het
Sint-Pietersplein omringt, is een
diagram dat de kompaspunten gebruikt
om de verschillende windrichtingen
weer te geven. Elk van deze zestien
elliptische witmarmeren markeringen
is gelabeld met het kompaspunt en de
naam van de wind uit die
richting. Hoewel de 'windroos'
(Italiaans: rosa dei venti) al sinds
de oudheid bestaat, werden deze
markeringen rond 1852 aan het plein
toegevoegd toen Pius IX de vier
zevenarmige kandelabers met
fonteinen en de verkeersvrije cirkel
binnenin toevoegde de 68 korte
granieten palen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het weerboekje is een meteorologisch
volksboek van Leonhard Reynmann dat
voor het eerst verscheen in 1505.
Daarmee is het een van de oudste
werken in zijn soort Tegelijkertijd
is het de eerste lijst van
weerregels die niet alleen gebaseerd
is op weerwetenschap uit oude en
middeleeuwse bronnen, maar ook op
waarnemingen. Niettemin verwijst het
boek ook naar oudere astrologische
bronnen, waarvan sommige woordelijk
worden opgevat, zoals Ptolemaeus.
Sommige weerregels hebben ook hun
weg gevonden naar traditionele,
mondelinge kennis als boerenregels.
Aan het einde van het weerboekje
staan rond de 50 berijmde verzen,
waarvan de meeste gaan over de
interpretatie van voortekenen voor
regen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het jaar 1540 staat ook wel bekend
als het grote zonnejaar. Het midden
en westen van Europa hadden in 1540
een Mediterraan klimaat. De zomer
van 1540 begint feitelijk al in
februari. Het zonnige warme
weer houdt negen maanden aan. De
rivieren vallen nagenoeg droog.
Daardoor werken de watermolens niet
meer. Het
was uitzonderlijk droog en heet:
tussen maart en augustus viel
nauwelijks regen en vooral van april
tot en met juli was het extreem
warm. In juli viel op verschillende
plaatsen geen druppel. Ook na de
zomer hield het zonnige, warme en
droge weer aan. Zelfs in oktober
1540 keerden zon en warmte terug
waarna het afgezien van enkele korte
regenbuien tot de jaarwisseling
droog en zonnig bleef |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Pool Nicolaus Copernicus wijdde
zich aan het einde van zijn leven
aan de studie van de antieke
sterrenkundigen. Zijn hoofdwerk, De
revolutionibus orbium coelestium,
Over de omwentelingen van de hemelse
sferen verscheen in 1543. Tot dan
toe werd de aarde als het vaste
middelpunt van het heelal hadden
gezien waar zon, maan, sterren en
planeten om heen draaien, in het
zogenaamde geocentrische model,
stelde Copernicus dat de zon het
middelpunt van het heelal is. De
aarde en planeten bewegen om de zon.
Alleen de maan draait om de aarde.
Bovendien wordt de afwisseling van
dag en nacht niet veroorzaakt door
de omwenteling van de hemel, maar
van de aarde zelf. Dit wordt het
heliocentrische model genoemd. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Gerard Mercator was een cartograaf,
instrumentmaker en graveur,
afkomstig uit het Graafschap
Vlaanderen en het Waasland die al
tijdens zijn leven als de "Ptolemaeus
van zijn tijd" beschouwd werd. Hij
paste als eerste een hoekgetrouwe
kaartprojectie toe; later naar hem
mercatorprojectie genoemd.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Hoewel de Galileo-thermometer wel
vernoemd is naar Galileo Galilei,
heeft hij hem zelf niet uitgevonden.
Galilei heeft echter wel het
principe ontdekt, waarop deze
thermometer gebaseerd is. Dit
principe is het feit dat de
dichtheid van een vloeistof
verandert in verhouding tot de
temperatuur. Op basis van dit
principe bedacht Galilei de
'thermoscoop'. Bij veranderende
temperatuur verandert ook de
dichtheid van de vloeistof, waardoor
de glasbelletjes met hun eigen
karakteristieke dichtheid omhoog of
omlaag gestuwd worden. Dit is
volgens de wet van Archimedes omdat
voorwerpen met een lagere
massadichtheid omhoog gaan zweven en
die met een hogere zinken. |
|
|
|
|
1600-1700 |
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 1600 - 1700
|
| |
|
|
 |
|
|
|
In 1611 onderzocht de Duitse
astronoom Johannes Kepler de vorm
van ijskristallen.
In zijn De Nive Sexangula Stellata
(Over de Zeshoekige Sneeuwvlok)
stelde hij de vraag waarom
ijskristallen altijd zeshoekig van
vorm zijn. Hij bedacht een theorie
dat het te maken heeft met bollen
die als je ze dicht opstapelt ook
zo'n structuur te zien geven. Hij
realiseerde zich dat hij niet de
middelen had om het goed te kunnen
onderzoeken. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Marco Antonio de Dominis publiceerde
in 1611 in Venetië een
wetenschappelijk werk getiteld:
Tractatus de radis visus et lucis in
vitris, perspectivis et iride,
waarin volgens Isaac Newton eerste
wet
was om de theorie van de regenboog
te ontwikkelen, door aandacht te
vestigen op Het feit dat in elk
regendruppel het licht twee
refracties en een tussentijdse
reflectie ondergaat. Zijn aanspraak
op dat onderscheid wordt echter
betwist voor Descartes.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De in het weer geïnteresseerde Isaac
Beeckman uit Zierikzee zag in 1621
op het stadhuis in Delft de
thermoscoop van Cornelis Drebbel.
Beeckman raakte zo gefascineerd dat
hij in Dordrecht, waar hij op
het dak de school een torentje
bouwde voor weer- en sterrenkundige
waarnemingen. Beeckman nam zijn
observatorium in 1628 in gebruik en
was de eerste ter wereld met een
weerstation.
De meetgegevens zijn nooit gevonden,
wel zijn dagboeken met weerkundige
aantekeningen uit de jaren 1612-1615
in Zeeland. Zulke dagboeken met
dagelijkse aantekeningen van
bewolking en windrichting uit een
ver verleden zijn van grote waarde
voor klimaatonderzoek. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1643 deed Torricelli als eerste
de bekende kwikbuisproef, al had
zijn opstelling nog geen
schaalverdeling
en was het dan ook
niet echt een barometer. Hij vulde
een dunne buis van een meter lengte
in zijn geheel met kwik en zette de
buis op zijn kop in een bakje met
kwik. Het kwik zakte voor een deel
uit de buis,
maar een kolom van
circa 76 cm bleef in de buis staan.
De hoogte van deze kwikkolom
varieerde een
beetje met de weersomstandigheden.Als de kolom wat
zakte kwam er meestal regen en
storm. Bij stralend rustig weer
stond de kolom hoog. Torricelli trok
hieruit de gevolgtrekking dat de
druk die het gewicht van het kwik in
de kolom op het kwik in het bakje
uitoefende gelijk moest zijn aan de
druk die de luchtkolom van de
atmosfeer er op uitoefende |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Pascal toonde proefondervindelijk
aan dat de luchtdruk op
verschillende hoogten verschilt
(door de hoogte van kwik in een buis
op verschillende hoogten te meten).
Hoe lager de meting werd uitgevoerd,
hoe hoger
het kwik in de buis steeg, dus hoe
hoger ook de luchtdruk moest zijn op
dat niveau en omgekeerd.
Daarmee werd tevens vastgesteld dat
de atmosfeer eindig is: de luchtdruk
is het grootst net boven
de grond (zeeniveau); deze moet
gelijk zijn aan het gewicht van de
totale luchtkolom boven een
oppervlakte-eenheid. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De natuurfilisoof Johannes Baptista Van Helmont (1579-1644) draagt bij tot het wetenschappelijk begrip “experimentele methodologie”, wat proefondervindelijk onderzoek inhoudt. Hij is de eerste die het woord “gas” – meer bepaald “gasmaeckinge” – gebruikt. Het woord is een afleiding van het Griekse woord "chaos". Hij voert ook experimenten uit met een "thermoscoop"; dit is een voorloper van de thermometer. In 1648 wordt zijn werk "Ortus medicinae" postuum gepubliceerd in Amsterdam.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1654 richtte Ferdinando II de
Medici het eerste meetnet voor
weerkundige waarnemingen op.
Waarnemingsstations over heel Europa
dat bestond uit meteorologische
stations in Florence , Cutigliano ,
Vallombrosa , Bologna , Parma ,
Milaan , Innsbruck , Osnabrück ,
Parijs en Warschau. Deze werden
uitgerust met gestandardiseerde
weerkundige instrumenten voor het
meten van onder andere luchtdruk,
windrichting, temperatuur,
vochtigheid. De verzamelde gegevens
werden op regelmatige tijdstippen
centraal naar de Accademia del
Cimento in Florence gestuurd . Het
meetnet hield op te bestaan nadat de
academie in 1667 werd gesloten. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
DeMaagdenburger halve bollen zijn
twee losse halve bollen van sterk
materiaal die tegen elkaar aan
worden gehouden, waarna de ruimte
binnen de zo ontstane bol vacuüm
wordt gezogen. Door de luchtdruk op
het buitenoppervlak blijven de halve
bollen tegen elkaar aangedrukt. Deze
proef werd door Otto von Guericke,
de toenmalige burgemeester. Zestien
paarden waren niet in staat de twee
bolhelften met een diameter van
circa 50 cm van elkaar te scheiden.
De kracht die overwonnen was gelijk
aan het gewicht van een massa
van 2 ton. Von Guericke
demonstreerde de grootte van de
luchtdruk op grondniveau, die het
gevolg is van het gewicht van de
aardatmosfeer. en heeft zich
ontwikkeld tot de grondlegger van de
vacuümtechniek. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
in 1655 publiceerde Robert Boyle
Occasional Reflections on
Verschillende onderwerpen Wether in
the World, een werk dat de
constructie van een thermometer
omvatte, en bestudeerde hij ook hoe
het verwarmen
van vaste stoffen hun volume
beïnvloedt. Hij leverde belangrijke
wetenschappelijke bijdragen, hoewel
hij
het meest bekend is vanwege de wet
van Boyle, die later in 1662 werd
gepubliceerd en waarin de omgekeerde
relatie tussen de druk en het volume
van een gas wordt beschreven. De eerste gesloten thermometer wordt
vervaardigd door Boyle. Als vulvloeistof
wordt ethylalcohol
(het gewone alcohol uit dranken) gebruikt. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Sir Christopher Wren heeft geen
specifiek weerinstrument ontworpen
dat momenteel bekend staat als de
"weer Sir Christopher Wren die de
regenmeter van de emmer laat
kantelen"; in plaats daarvan wordt
Wren gecrediteerd voor het uitvinden
van de eerste automatische
stortbakregenmeter in de 17e eeuw,
een apparaat dat automatisch
regenval registreert door een kleine
emmer te kantelen om deze te legen,
waarbij het aantal tips overeenkomt
met de hoeveelheid regen. Wren
ontwikkelde ook een eerdere,
niet-registrerende automatische
regenmeter en een complexer
automatisch weerstation, een Weather
Clock genaamd, met een
kantelbakregenrecorder. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De wet van Boyle is een gaswet, die
stelt dat de druk en het volume van
een gas een omgekeerde relatie
hebben. Als het volume toeneemt,
neemt de druk af en omgekeerd,
wanneer de temperatuur constant
wordt gehouden. Wanneer het volume
wordt gehalveerd, wordt de druk
daarom verdubbeld; en als het volume
wordt verdubbeld, wordt de druk
gehalveerd.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Isaac Newton ontwikkelt zijn theorie
over het lichtspectrum. In 1665
plaatste hij voor het eerst een
glazen prisma in de lichtbundel en
zag hij vervolgens de kleuren rood,
oranje, geel, groen, blauw, indigo
en violet op zijn muur verschijnen.
Newton noemde de kleurenband op zijn
muur spectrum, een woord uit het
Latijn dat ‘(geestes)verschijning’
betekent. Ook toonde hij aan dat met
een tweede prisma de kleuren
van de regenboog weer tot wit licht
samengevoegd kunnen worden.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De vroegste windmeter werd in 1450
ontworpen door de Italiaanse
uitvinder en architect Leon Battista
Alberti. Zijn apparaat bestond uit
een schijf die loodrecht op de
richting van de wind was geplaatst
en die door de wind zou draaien,
waarbij de hellingshoek van de
schijf tijdelijk de kracht ervan
onthulde.
Dezelfde anemometer werd later vele
jaren later opnieuw uitgevonden door
de Engelsman Robert Hooke,
die vaak ten onrechte wordt gezien
als de uitvinder van de anemometer
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Vlaamse Jezuïet Ferdinand
Verbiest (1623-1688) bouwt een
thermoscoop in Beijing en hij
schenkt deze voorloper van de
thermometer aan keizer K’ang-si.
Verbiest’s werk “Astronomia Europea”
wordt in 1687 in het Duitse
Dillingen uitgegeven. In het
hoofdstuk over meteorologie worden
Verbiest’s tekeningen van de
door hem gebouwde hygroscoop en
thermoscoop gepubliceerd.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Edmund Halley ontdekt en beschrijft
voor het eerst de relatie tussen de
luchtdruk en hoogte boven
zeeniveau. Ook ziet hij als eerste
de verbanden tussen passaatwinden en
moessons.
Op de eerste meteorologische kaart
staat een overzicht van de
richtingen van de passaatwinden en
moessons. Hij schrijft de circulatie
van heersende winden toe aan de
opwarming door de zon en de
draaiing van de aarde, waardoor ze
er algemene oostelijke wind staat. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Leidse filosoof Wolfert Senguerd begint
met het dagelijks noteren van de standen van
verschillende barometers en thermometers.De
meteorologische gegevens bestaan
uit luchtdruk, temperatuur,
windrichting, windkracht en weer. De
routinematige waarnemingstijd
verwijst waarschijnlijk naar
de ochtend, aangezien aanvullende
waarnemingen in de middag of avond
plaatsvonden. |
|
|
|
|
1700-1800 |
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 1700 - 1800
|
| |
|
|
 |
|
|
|
|
Op 19 december 1705 begon Cruquius
enkele keren per dag met aflezingen
van temperatuur, luchtdruk, vocht en
neerslag. Hij maakte gebruik van
primitieve instrumenten, zoals een
opvangbak voor de regen en een
luchtthermometer. Dit instrument
bestond uit een afgesloten U-vormige
buis, waarvan een uiteinde uitmondde
in een met lucht gevulde bol. Bij
verwarming zette de lucht uit en
werd de vloeistof in de buis omlaag
gedrukt. Cruquius bedacht een eigen
schaalverdeling. thermometerschaal
bestond. Vanaf 1727 vermeldde hij de
temperatuur in graden Fahrenheit.Hij
onderhield nauwe contacten met een
Engelse meteorologische organisatie,
die voorschreef hoe de metingen
moesten worden gedaan. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Voor zover we weten, wordt de eerste
meteorologische waarneming met een
instrument in België
genoteerd tijdens de zeer koude
winter van 1708-1709:
"De koude startte gevoeld te worden
de dag voor Driekoningen ... De Maas
vroor dicht tot een diepte van 5 (Parijse)
voet (of 1,62 m). De
Réaumur-thermometer toonde 15 en een
kwart graad (dit is -19°C)."
Het is niet helemaal duidelijk of
dit wel een echte waarneming was of
eerder een schatting die later
gedaan werd ter vergelijking met
andere koude winters uit de 18de
eeuw. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Daniel Fahrenheit wordt gecrediteerd
voor de uitvinding van de eerste
betrouwbare thermometer,
gemaakt van glas en kwik. Hij wordt
ook gecrediteerd voor de productie
van de eerste reproduceerbare
thermometers in 1709, waarbij
verschillende thermometers konden
worden geproduceerd met dezelfde
temperatuur in dezelfde situatie.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Tijdens zijn reis met het schip de
"Sint Pieter" van de Oostendse
Compagnie, onderweg naar de kust van
Coromandel, Goa en Soerat in Indië,
meet de Gentse scheepsalmoezenier,
Michael De Febure, geregeld de
temperatuur op zee.Deze unieke
metingen worden spijtig genoeg niet
met een gedefinieerde schaal
uitgevoerd.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Fahrenheit temperatuurschaal is
gebaseerd op drie referentiepunten.
(0° F) Het nulpunt werd verkregen
door de thermometer in een mengsel
van ijs, water en ammoniumchloride
en keukenzout te plaatsen. (32 °F)
vond hij door de thermometer in
zuiver water te plaatsen waarop
ijsvorming plaatsvond (het vriespunt
van water). (96 °F) werd bepaald
door de lichaamstemperatuur van een
gezond persoon, gemeten in de mond
of onder de oksel. Het verschil
tussen het smeltpunt van ijs (32 °F)
en de lichaamstemperatuur (96 °F)
bedroeg 64 graden, wat hem toeliet
zijn schaal op zijn instrumenten aan
te brengen door het interval 6 keer
in tweeën te delen. Water kookt op
212 °F. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Een Hadleycel is een atmosferische
circulatiecel in de tropen, die
vanaf de thermische evenaar tot 30
graden naar het noorden of zuiden
loopt. De windrichting aan het
oppervlak (de passaat) is naar de
evenaar toe gericht. Aan de evenaar
stijgt warme, natte lucht op tot de
tropopauze waar het richting de
polen begint te stromen. Rond de 30e
breedtegraad daalt de afgekoelde
lucht weer, waardoor hier meestal
een hogedrukgebied ligt. De lucht
zal daarna weer in de vorm van een
passaat naar de evenaar stromen,
waarmee de cirkel compleet is. In
schematische tekeningen zijn er twee
Hadleycellen, één vanaf de evenaar
naar het noorden en één vanaf de
evenaar naar het zuiden. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Celsius is een temperatuurschaal
vernoemd naar de Zweedse astronoom
Anders Celsius (1701-1744),
die deze schaal voor het eerst
voorstelde in 1742. De Celsiusschaal
is gedefinieerd met de volgende twee
ijkpunten bij een luchtdruk van 1
bar.:
De temperatuur waarbij water
bevriest is gedefinieerd als 0°C (0
graden Celsius).
De temperatuur waarbij water kookt s
gedefinieerd als 100°C.
Het bereik hiertussen wordt verdeeld
in 100 gelijke delen. Oorspronkelijk
had Celsius voor ogen dat het
vriespunt van water bij 100° zou
liggen en het kookpunt bij 0°. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De schaal ontwikkeld door Celsius in 1742 is omgekeerd in 1744 toen Carl Linnaeus
suggereert dat het
beter is om bevriezing bij 0 ° C en
koken bij 100 ° C aan te geven,
waardoor het praktischer werd voor
metingenDeze schaal is nu de standaardschaal voor dagelijkse temperatuurregistratie over de hele wereld.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Benjamin Franklin is vooral bekend
door de experimenten waarmee hij
liet zien dat bliksem een
elektrische ontlading is. In 1752
liet hij tijdens een onweer aan een
metalen draad een vlieger op.
Onderaan de draad bevond zich een
sleutel, die onder stroom kwam te
staan toen de bliksem op de vlieger
sloeg. Enkele jaren eerder had
Franklin bedacht dat een lange,
dunne, metalen staaf die op een dak
stond en was verbonden
met een draad die buiten het gebouw
in grond verdween, de elektriciteit
van de bliksem veilig naar de aarde
zou kunnen leiden. Deze uitvinding,
die in 1753 werd gepresenteerd en
bliksemafleider
werd genoemd, werd al snel een
standaardvoorziening op gebouwen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1761 concludeerde Black dat de
toepassing van warmte op ijs bij het
smeltpunt geen temperatuurstijging
van het ijs/watermengsel
veroorzaakt, maar eerder een toename
van de hoeveelheid water in het
mengsel. Bovendien merkte Black op
dat de toepassing van warmte op
kokend water niet resulteert in een
stijging van de temperatuur van een
water/stoommengsel, maar eerder in
een toename van de hoeveelheid
stoom. Uit deze waarnemingen
concludeerde hij dat de toegepaste
warmte gecombineerd moet zijn met de
ijsdeeltjes en kokend water en
latent moet zijn geworden. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het is Jean-Baptiste Chevalier
(1722-1801), een Portugese
astronoom, die meestal beschouwd
wordt
als de eerste persoon die in België
meteorologische waarnemingen
verrichtte. Hij kon zich in het
paleis
van de Hertog van Arenberg (het
huidige Egmont Paleis) vestigen.
Waarschijnlijk deed hij zijn
meteorologische waarnemingen in de
tuin van het paleis. De jaarlijkse
extremen van deze metingen
worden gepubliceerd in het Deel I
van de “Mémoires” van de Brusselse
Académie.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De landbouw-meteoroloog of
agro-meteoroloog en boomkenner (dendroloog)
Eugène d’Olmen, baron de Poederlé
(1742-1813) begint in 1766 met
weerkundige waarnemingen in Brussel
en in Saintes. Hij publiceert deze
waarnemingen regelmatig in
verschillende tijdschriften en
kranten. De Koninklijke Bibliotheek
"Albertina" is in het bezit van een
handschrift dat aan Baron de
Poederlé toegeschreven wordt.
Het bevat de dagelijkse
meteorologische waarnemingen van
januari 1785 tot en met december
1787.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Een arts uit Verviers,
Guillaume-Lambert Godart (1717-1794), begint
op 1 januari 1767 met een reeks van
dagelijkse meteorologische waarnemingen.
Deze lange reekseindigt slechts kort voor
zijn dood in februari 1794. Hij neemt ’s
morgens de temperatuur, luchtdruk,
windrichting en weertype waar. Dit is de
enige gekende langdurige waarnemingsreeks
van dagelijkse klimatologische gegevens,
vóór Quetelet’s waarnemingsreeks in de 19de
eeuw. De reeks wordt gebruikt bij het
samenstellen van de "Central Belgian
Temperatuur (CBT)" tijdreeks. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Stikstof werd in 1772 ontdekt door
chemicus en arts Daniel Rutherford.
Hij verwijderde zuurstof en
koolstofdioxide uit de lucht en
toonde aan dat het resterende gas
geen verbranding of levende
organismen zou bevorderen.
Tegelijkertijd werkten andere
bekende wetenschappers aan het
stikstofprobleem.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Antoine Laurent Lavoisier was een
Franse scheikundige. Hij was de
eerste die de behoudswet voor
materie formuleerde. Hij ontdekte
het element zuurstof en ontkrachtte
de phlogistontheorie. Ook heeft hij
een scheikundige revolutie
teweeggebracht in de chemische
nomenclatuur.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Thermometer van Six-Bellani, ook
wel bekend als
maximum-minimumthermometer, wordt
gebruikt
om de maximum- en minimumtemperatuur
tijdens een bepaalde periode
(bijvoorbeeld een etmaal) te
kunnen bepalen. De werking ervan
berust voornamelijk op de uitzetting
van alcohol, maar waarbij men
ook rekening houdt met de
uitzettingscoëfficiënt van de
kwikkolom die in het toestel
aanwezig is.
Dit toestel werd in 1782 uitgevonden
door de Engelsman James Six
(1731-1793) en verder
ontwikkeld door Angelo Bellani |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De haarhygrometer van Horace
Bénédict de Saussure (1783) is de
eerste hygrometer die een menselijk
haar gebruikt om luchtvochtigheid te
meten, .Hij stelde vast dat een
menselijk haar dat gekookt was in
soda de vochtigheid goed aangaf. Het instrument bevat
een haar dat over een katrol met een
wijzer beweegt, waarbij
veranderingen in lengte op een
schaal worden afgelezen, een
principe dat vandaag
de dag nog
steeds
wordt gebruikt in modernere,
synthetische varianten.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Societas Meteorologica Palatina,
ook wel de Meteorologische
Genootschap van Mannheim genoemd,
was een internationaal netwerk van
meteorologische stations dat actief
was tussen 1781 en 1792.
De organisatie, opgericht onder
leiding van de Duitse keurvorst Karl
Theodor, verzamelde metingen van
temperatuur, luchtdruk,
luchtvochtigheid en andere
atmosferische fenomenen op 37
stations. De opgezette Mannheimer
meettijden (7 uur, 14 uur, 21 uur)
en de gestandaardiseerde
instrumenten en handleidingen
zorgden voor vergelijkbare data, die
nog steeds gebruikt worden voor
klimatologisch onderzoek en het
bestuderen van historische
weerpatronen.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Alexander Dalrymple, de eerste
hydrograaf van de Britse
Admiraliteit, werkte aan een
voorloper van de moderne windschaal,
die later werd verbeterd door Sir
Francis Beaufort tot de bekende
Beaufortschaal. Dalrymple gebruikte
de logboeken van de East India
Company om de meest geschikte koers
uit te zetten, wat aangeeft dat hij
al in 1795 een systeem voor
windsterkte had. Een
windkrachtschaal
met 13 schaaldelen(0–12)
voor maritiem gebruik in navolging van een
molenschaal,
ontworpen door de Engelse
ingenieur John Smeaton. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Commissie van gewichten en
metingen, opgericht door “l’Assemblé
Français”, besliste in 1794 dat de
thermometrische graad 1/100 zou zijn
van de afstand tussen het ijspunt en
stomend water (waarbij het woord
centigraad ontstond). In October
1948 kende de “IX Conference of
Weights and Measures” de
Celsiusgraad toe aan deze eenheid.
De thermometer van Celsius zou
slechts weinig gebruikt
zijn als de Franse Revolutie de
wereld het metrieke systeem niet zou
gegeven hebben en indien de
Commissie van de Gewichten, door de
Conventie in het leven geroepen, in
1794 niet zou beslist hebben
dat de ‘thermische graad het
honderdste deel van de afstand
tussen ijs en kokend water’ moest
zijn. |
|
|
|
|
1800-1900 |
|
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 1800 - 1900 |
| |
|
|
 |
|
|
|
William Herschel is de ontdekker van
het infrarood. Hij kwam tot zijn
ontdekking door met een thermometer
de temperatuur te meten van het
spectrum van licht dat door een
prisma viel.
Hij stelde vast, dat de
temperatuur in het rode deel van het
spectrum hoger lag dan in het blauwe
deel.
In het deel van het spectrum
dat voorbij het rood lag mat hij nog
een hogere temperatuur en
hij
concludeerde dat in dit deel van het
spectrum er licht bestond dat niet
voor het menselijk oog waarneembaar
is. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Voltaic-stapel was de eerste
moderne elektrische batterij,
uitgevonden door Alessandro Volta
.Omdat Volta geloofde dat de
elektromotorische kracht optrad bij
het contact tussen de twee metalen.
Zijn palen hadden een extra schijf
van koper aan de bovenkant, in
contact met het zink, en een extra
schijf van zink
aan de onderkant, in contact met het
koper. Een aantal droge
hoogspanningspalen werd uitgevonden
tussen het begin van de 19e eeuw en
de jaren 1830 in een poging de bron
van elektriciteit van de natte
voltaïsche paal te bepalen, en
specifiek om Volta's hypothese van
contactspanning te ondersteunen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Ultraviolet licht werd in 1801
ontdekt door Johann Wilhelm Ritter ,
die opmerkte dat onzichtbaar licht
buiten het optische gebied van het
elektromagnetische spectrum
zilverchloride donkerder maakte .
Hij splitste zonlicht met behulp van
een prisma en mat vervolgens de
relatieve verdonkering van de
chemische stof als functie van de
golflengte. De golflengte van
ultraviolette straling ligt tussen
10 en 400 nanometer. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het was de Brit Luke Howard die aan
de wieg stond van het eerste
internationale
classificeringssysteem.
Hij publiceerde dit systeem in 1802.
Hij werd geïnspireerd door Carolus
Linnaeus’ classificatie van het
dierenrijk. Howard gaf alle soorten
wolken Latijnse namen. Een
combinatie van twee Latijnse namen
gaven aan van welke klasse Zijn
classificatie kende drie soorten
wolken: krullende wolken (Cirrus),
opgehoopte wolken (Cumulus) en
verspreide wolken (Stratus). Een
combinatie van deze eigenschappen
kon dan weer nieuwe wolkensoorten
vormen. Zo bestond de Cirro-Cumulus
uit losse en dunne wolkjes die zich
zichtbaar
bij elkaar bevinden. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Een belangrijke doorbraak in de hygrometrie
werd in 1802 gedaan door de Britse
onderzoeker
John Dalton. Hij toonde aan dat de
hoeveelheid waterdamp die nodig was om lucht
te verzadigen
sterk
afhing van de temperatuur. Dit leidde
tot de begrippen dampdruk, verzadigingsdruk
en relatieve vochtigheid. John Dalton toonde
aan dat de hoeveelheid waterdamp die nodig
was om lucht te
verzadigen
sterk afhing van
de temperatuur. Dit leidde tot de begrippen
dampdruk, verzadigingsdruk
en relatieve vochtigheid. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Sir Francis Beaufort was
marinecommandant van het fregat
Woolwich van de Royal Navy. Hij
maakte een indeling in 13
windsterkten, aan de hand van de
zeilvoering van een fregat. Zijn
schaal was gebaseerd op de kracht
die de wind per oppervlakte-eenheid
uitoefende, niet op de snelheid: hij
keek naar het gedrag van zijn schip,
niet naar de wind zelf. In 1838
stelde de Royal Navy de schaal van
Beaufort verplicht voor
de windkrachtaanduiding in het
scheepsjournaal. rootmarszeil en
gereefde fok (10 Bft).
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1807 herzag Francis Beaufort zijn
beroemde schaal voor windkracht, die
hij in 1806 had bedacht, door deze
uit te breiden naar 12 krachten met
beschrijvingen voor een Royal
Navy-fregat en een meer praktische
indeling van weersymbolen. Deze
herziening leidde tot de aanname van
zijn schaal door de Britse Marine en
vervolgens door andere landen,
waardoor de Beaufort-schaal
wereldwijd de standaard werd voor
maritieme weersvoorspellingen.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Heinrich Wilhelm Brandes was een
Duits hoogleraar natuurkunde aan de
Universiteit van Breslau en is
bekend als de uitvinder van de
eerste weerkaarten. Hij ontwikkelde
tussen 1816 en 1820 het concept voor
een reeks zogenaamde synoptische
weerkaarten. Hij schreef over het
verband tussen luchtdruk verdeling
en wind en zag kans aan de hand van
kaarten vast te stellen dat stormen
steeds in de buurt van
lagedrukgebieden optraden, maar
waren echter niet geschikt voor de
weersverwachting. De kaarten
konden echter de tot dan toe
bestaande hypothese van
ronddraaiende winden en convergentie
in
het centrum van een lagedrukgebied
bevestigen. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Koninklijke Sterrenwacht van
België wordt opgericht te Brussel
door een Koninklijk Besluit van
Willem I,
de koning der Nederlanden (verhuist
in 1890 naar Ukkel). De bouwwerken
voor de Sterrenwacht vangen aan in
1827. Het duurde nog geruime tijd
vooraleer de Sterrenwacht met
sterrenkundige instrumenten werd
uitgerust. Zo komt het dat men zich
eerst ging bezighouden met
meteorologie,
een wetenschap die toen nog op het
programma van de meeste
sterrenwachten stond.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
William C. Redfield was een
Amerikaanse meteoroloog die in 1831
waarnam dat orkanen een roterende,
tegen de klok in draaiende
circulatie hebben, wat de basis werd
voor wetenschappelijke inzichten in
tropische stormen en het ontwikkelen
van regels om zeelieden te helpen
bij het ontwijken van gevaarlijke
gebieden. Zijn werk hielp bij het
demonstreren van de cyclonische aard
van tropische stormen en
leidde tot een samenwerking met de
Britse Kolonel William Reid, die ook
een belangrijk werk over orkanen
schreef. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Samuel Morse, professor aan de New
York University, ontwikkelde in de
jaren 1830 een vorm van de telegraaf
die gebruikmaakte van elektrische
stroom om een elektromagneet te
bewegen die aan een markering was
bevestigd en een geschreven code op
een stuk papier achterliet . De
ontvanger kon de
code vervolgens ontcijferen. Deze
werd al snel toegepast voor het
onderling uitwisselen van
weergegevens, zodat men stormen zag
aankomen. In die tijd begon men de
weergegevens in kaart te brengen.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Begin van de waarnemingen van de
luchtelektriciteit. Adolphe Quetelet
komt vrij vlug tot de bevinding
dat de meteorologische en
geofysische waarnemingen slechts zin
hebben als ze gelijktijdig op
internationale schaal worden
uitgevoerd. Hij is dan ook een
pionier op het gebied van de nauwe
samenwerking tussen de verschillende
Nationale Meteorologische Diensten.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het corioliseffect, genoemd naar de
Franse ingenieur Gustave-Gaspard
Coriolis, die het in 1835 voor het
eerst beschreef, verklaart de
afbuiging van de baan van een
voorwerp dat beweegt in een roterend
systeem. Het is vooral duidelijk bij
de beweging van wolkenmassa's rond
een lagedrukgebied die niet
recht naar het centrum stromen maar
eromheen cirkelen. Op het noordelijk
halfrond gebeurt dit tegen de
wijzers van de klok in, op het
zuidelijk halfrond met de wijzers
mee. Dit staat bekend als de wet van
Buys Ballot. Een hogedrukgebied kent
hetzelfde effect met een draaiing in
tegengestelde zin. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1838 werd de wind schaal van
Beaufort door de Royal Navy
verplicht gesteld. Alle kapiteins
werden verplicht de windkracht
aanduiding op te nemen in hun
scheepslog tijdens hun reizen. De
schaal van Beaufort bestaat uit 13
schaaldelen, van windstil, 0 Bft tot
orkaan, 12 Bft. Per schaaldeel
omschrijft hij welke zeilen er nog
gevoerd kunnen worden. Omdat de
schaal is gebaseerd op waarnemingen
die de wind uitoefent op een schip
zijn de windkrachten opgedeeld in
marges. Een schatting of waarneming
is nu eenmaal niet exact. Toen het
zeilfregat verdween van de
wereldzeeën, verdween ook de
waarneming. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Elias Loomis bedenkt een theorie
over frontale zones. Het idee van
fronten wordt uitgebreid door de
Noren
in de jaren na de Eerste
Wereldoorlog. De Duitse meteoroloog Ludwig Kaemtz voegt stratocumulus
toe aan Howard's canon als een
grotendeels vrijstaand geslacht met
een lage etage met beperkte
convectie . Het wordt gedefinieerd
als het hebben van cumulatieve en
stratiforme kenmerken die zijn
geïntegreerd in een enkele laag (in
tegenstelling tot cumulostratus, dat
wordt beschouwd als samengesteld van
aard en kan worden gestructureerd in
meer dan één laag). Dit leidt
uiteindelijk tot de formele
erkenning van een stratocumuliforme
fysieke categorie die opgerolde en
golvende wolken omvat die
afzonderlijk zijn geclassificeerd
van de meer vrij convectieve
opeengestapelde cumuliforme wolken |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Christian Doppler ontdekte het
Doppler-effect door de toonhoogtes
van geluidsgolven van muzikanten op
een rijdende treinwagon te
observeren. In 1845 regelde hij een
experiment met de Nederlandse
meteoroloog Christoph Buys Ballot,
die muzikanten trompetten liet
spelen op een rijdende treinwagon.
Waarnemers op de grond hoorden een
hogere toonhoogte toen de trein
naderde en een lagere
toonhoogte terwijl deze wegbewoog,
wat het effect van relatieve
beweging op golven aantoonde.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Eeuwenlang keken de vletterlieden en
de vissers naar de lucht om het weer
te voorspellen. Door de
oprichting van het weerkundig
observatorium Den Helder in augustus
1843 op de dijk zou daar verandering
in komen. Het bestond uit wat
gebouwtjes en een toren die bekend
werden als waarnemingsstation de
Windwijzer. In 1860 werd er een
rijkstelegraaf geïnstalleerd voor
het onderling overseinen van de
waarnemingen naar het KNMI de Bilt.
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Samuel Morse ontving in Washington
van het Congres 30.000 dollar voor
de aanleg van een telegraaf
tussen Washington en Baltimore.
Op 27 mei 1844 werd het eerste
bericht over deze lijn verzonden.
De telegraaf van Morse werd een
succes. De uitvinding van de
telegraaf brengt een doorbraak,
doordat gegevens over grote
afstanden nu snel vergelijkbaar
werden en daardoor ook de
synoptische weersverwachting
mogelijk werd. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Deze barometer is voor het eerst
uitgevonden door Lucien Vidi, een
Franse wetenschapper, en bevat geen
vloeistof zoals de meeste eerdere
ontwerpen. Kleine veranderingen in
luchtdruk zorgen ervoor dat het
mechanisme binnenin uitzet of
samentrekt, en deze beweging wordt
overgebracht op een naald aan de
voorkant van de behuizing. Dit
ontwerp is in de loop der jaren
gestaag verbeterd en vormt de basis
van moderne barometers. |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Robinson-anemometer is een soort
bekeranemometer, een instrument dat
wordt gebruikt voor het
meten van de windsnelheid. Het werd
uitgevonden door John Thomas Romney
Robinson in 1846 en is
naar hem vernoemd. De
Robinson-anemometer bestaat uit vier
halfronde cups die aan het uiteinde
van horizontale armen zijn
gemonteerd en die aan een verticale
as zijn bevestigd. De lucht stroomt
langs de bollen in een horizontale
richting en de bollen draaien met
een snelheid die evenredig is met de
windsnelheid |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Hermann von Helmholtz speelde een
sleutelrol in de formulering van de
eerste wet van de thermodynamica,
die stelt dat energie niet kan
worden gecreëerd of vernietigd, maar
alleen van vorm kan veranderen. Deze
fundamentele wet, ook wel de wet van
behoud van energie genoemd, betekent
dat de totale energie in een
gesloten systeem altijd constant
blijft. Helmholtz droeg bij aan de
principes die leidden tot deze wet,
samen met tijdgenoten als Rudolf
Clausius en William Thomson (Kelvin).
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Lord Kelvin (William Thomson)
(1824-1907) een Engelse
wetenschapper, stelde een andere
schaalverdeling voor, die wel
gebaseerd was op dezelfde principes
als de Celsius thermometer, met als
vast nulpunt het equivalent van
-273.15°C (de eenheden gebruikt op
deze schaal worden Kelvin [K]
genoemd). Het vriespunt en het
kookpunt werden op respectievelijk
273K en 373K geregistreerd.
De schaal van Kelvin wordt meestal
gebruikt in wetenschappelijk
onderzoek. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 1 december beginnen Buys Ballot
en Krecke op het bolwerk Sonnenborgh
een reeks van waarnemingen die
onafgebroken zou voortduren. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Een meteorologisch meetnet via
telegraaftoestellen werd in 1849 in
de Verenigde Staten opgezet door
Joseph Henri. De metingen werden
verzameld door vrijwilligers en in
het Smithsonian Institution werd
dagelijks een synoptische weerkaart
uitgestald. In Europa werd tijdens
de Krimoorlog in 1854 de
Brits-Franse vloot bij Balaklava
door een zware storm uiteengeslagen.
Dit deed de geallieerden beseffen
dat stormwaarschuwingsdiensten van
onschatbare waarde zou kunnen zijn
en leidde tot de oprichting van
een meteorologisch meetnet, dat
tegen 1857 metingen uit heel Europa
ontving. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Rankine gebruikt zijn vortex theorie
nauwkeurige relatie tussen de
temperatuur, vast druk en dichtheid
van gassen en uitdrukkingen voor de
latente warmte van verdamping van
een vloeistof; hij voorspelt
nauwkeurig het verrassende feit dat
de schijnbare soortelijke warmte van
verzadigde stoom negatief zal zijn. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het eerste Nederlandsch
Meteorologisch Jaarboek verschijnt
bij het KNMI met daarin jaar- en
maandtabellen van waarnemingen op de
Sonnenborgh te Utrecht en de andere
stations in Nederland over de jaren
1849 en 1850, bewerkt door Krecke en
Buys Ballot. In dit jaar werden ook
waarnemingen gemaakt in Utrecht,
Leeuwarden, Groningen, Den Helder en
verder op particuliere stations te
Breda, Assen en Nijmegen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Joule en Thomson zijn de
natuurkundigen die verantwoordelijk
zijn voor het Joule-Thomson-effect,
een fenomeen waarbij de temperatuur
van een gas verandert (stijgt of
daalt) bij een drukverandering, mits
er geen warmte wordt uitgewisseld
met de omgeving. Bij expansie
(afname van druk) koelt de meeste
gassen af, terwijl bij compressie
(toename van druk) de temperatuur
stijgt. Dit effect, ook wel het
Joule-Kelvin-effect genoemd, is een
belangrijk principe in de
thermodynamica en cryogenie en wordt
toegepast bij gasverwerking en het
liqueficeren van gassen.
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Buys Ballot doet op 19 juli 1852 aan
de minister van Binnenlandse Zaken
het voorstel om een Meteorologisch
Instituut op te richten. In
1853Minister Thorbecke brengt een
persoonlijk bezoek aan Sonnenborgh
in Utrecht. Hij raakt overtuigd van
het feit dat een Nederlands
Meteorologisch Instituut een
toekomst heeft. Hij verleent een
krediet uit de staatskas van fl.
5000,-. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Internationale Meteorologische
Conferentie van 1853, gehouden in
Brussel, was de eerste
internationale bijeenkomst gericht
op het standaardiseren van
meteorologische waarnemingen op zee,
met als doel het creëren van
snellere en veiligere
scheepvaartroutes. De conferentie
werd geïnitieerd door luitenant
Maury van de VS en resulteerde in
een internationale standaard die nog
steeds wordt gebruikt voor maritieme
meteorologie.
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1854 bracht Buys Ballot de eerste
synoptische weerkaarten uit. Elke
weerkaart bevatte vergelijkbare
waarnemingen die op hetzelfde
tijdstip en via dezelfde wijze waren
verricht. Ook ontwikkelde hij in de
tijd diverse meetapparatuur. Omdat
hij veel (inter-) nationale
waarnemingen deed, kon Buys Ballot
als eerste een verband aantonen
tussen luchtdruk en wind. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Campbell-Stokes recorder, die in
1853 door John Francis Campbell werd
uitgevonden en in 1879 werd
verbeterd door Sir George Gabriel
Stokes. Campbell maakte een
instrument met een houten bak,
waarop een glazenbol schroeiplekken
achterliet. Stokes verbeterde het
instrument door het van metaal te
maken met een kaart achter de bol.
Door de glazenbol brandt de volle
zon gaatjes in de achter de bol
zittende kaart. Bij zonsopgang en
-ondergang is het echter moeilijk de
kaart goed af te lezen, omdat de zon
dan
laag staat en meer een schroeiplek
achterlaat.. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het KNMI - het landelijk
meteorologisch instituut - wordt bij
Koninklijk besluit van Koning Willem
III op 31 januari opgericht.
Stichter en eerste directeur (tot
1890) is Buys Ballot. Tot 1 mei 1897
zetelt het KNMI in het bolwerk
Sonnenborgh te Utrecht. In de loop
van dat jaar verhuist het naar "Het
Klooster" aan de Wilhelminalaan in
De Bilt. Een houten toren die aan de
villa was vastgebouwd, deed dienst
als waarnemingscentrum. De houten
constructie was nodig om verstoring
van de magnetische instrumenten te
voorkomen. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In dit jaar wordt ook de windschaal
van Beaufort in Nederland opgenomen
in het scheepsmeteorologisch
journaal (ook wel Extract-Journaal
genoemd). In de periode voor 1898
gaat men bij het KNMI niet verder
dan windkracht 11. Om 4 uur 's
morgens, 12 uur 's middags en 20 uur
's avonds wordt "de meest
heerschende windrichting en
windkracht" genoteerd. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Grote Storm van 1854 vond plaats
in en rond de Zwarte Zee op 14
november 1854.
Het veroorzaakte ernstige schade en
was een grote verstoring van de
strijdkrachten in de regio.
De Franse astronoom Leverrier toonde
aan dat een storm in de Zwarte Zee
door heel Europa gevolgd
kon worden en voorspelbaar zou zijn
geweest als de telegraaf was
gebruikt. Een jaar later werd een
dienst met stormvoorspellingen
opgesteld door het Observatorium van
Parijs . De sterkte of snelheid werd
geschat op een windkrachtcht 11 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Emilien Renou, directeur van de
observatoria van Parc Saint-Maur en
Montsouris, begint te werken aan een
uitwerking van Howard's
classificaties die in de jaren 1870
zouden leiden tot de introductie van
een nieuw gedefinieerde middle étage.
Wolken in deze hoogte traject
krijgen de prefix alt- afgeleid van
het Latijnse woord altum betrekking
tot hoogte boven het lage wolken.
Dit resulteert in de geslachtsnaam
altocumulus voor cumuliforme en
stratocumuliforme typen op het
middenniveau en altostratus voor
stratiforme typen in hetzelfde
hoogtebereik |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
William Ferrel was een Amerikaanse
meteoroloog die in 1856 de Ferrelcel
beschreef, een circulatiemodel
van de atmosfeer met drie cellen aan
elke kant van de evenaar, en die de
westerwinden verklaarde in de
gematigde breedtegraden. Zijn werk
uit 1856, "Essay on the Winds and
Currents of the Oceans", legde de
basis voor de moderne meteorologie
door de invloed van de aardrotatie
op luchtstromen aan te tonen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De wet van Buys Ballot stelt dat
wind waait van gebieden met hoge
luchtdruk naar gebieden met lage
luchtdruk, maar de wind wordt
afgebogen door de draaiing van de
aarde (het corioliseffect). Op het
noordelijk halfrond wijkt de wind
naar rechts af, terwijl op het
zuidelijk halfrond de wind naar
links afwijkt.
De draaiing van de aarde zorgt er
dus voor dat de lucht niet
rechtstreeks stroomt, maar een
afbuiging
krijgt, waardoor op het noordelijk
halfrond de lucht rond een
lagedrukgebied tegen de klok in
draait en
rond een hogedrukgebied met de klok
mee |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1860 werkte Robert FitzRoy aan
het ontwikkelen van de eerste
stormwaarschuwingsservice voor het
Britse meteorologische kantoor, dat
hij in 1854 had opgericht. Hij
gebruikte het nieuwe
telegraafsysteem om dagelijkse
waarnemingen uit heel Engeland te
verzamelen en produceert de eerste
synoptische kaarten. Hij bedacht ook
de term "weersvoorspelling" en het
waren de eerste dagelijkse
weersvoorspellingen die dit jaar
werden gepubliceerd.in de krant The
Times. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Expedities met luchtballon begonnen
in 1873 en bereikten een hoogtepunt
met de Engelsen James Glaiser
en Robert Coxwell. Zij maakten
tussen 1862 en 1866 boven Engeland
28 vluchten en deden daarbij vele
metingen. Hun hoogste vlucht, in
september 1862, kostte hen bijna het
leven. Toen zij boven de 9.000 meter
kwamen, raakte Glaisher als gevolg
van zuurstofgebrek buiten
bewustzijn. Kort daarna maakte de
ontwikkeling van onbemande ballonnen
die instrumenten meevoerden zulke
gewaagde avonturen overbodig. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1868 werden tijdens de stormen op
de Grote Meren in de Verenigde
Staten meer dan 3000 schepen
beschadigd of naar de bodem gejaagd
en verloren ongeveer 530 mensen het
leven. Dit leidde tot een
wetsvoorstel in het Congres, dat in
1870 door president Ulysses S. Grant
werd goedgekeurd, en voorzag
in de oprichting van de eerste
officiële weerdienst. Dit was de
meteorologische afdeling van de
verbindingsdienst van het
Amerikaanse leger, beter bekend als
het Weerbureau. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Internationale Meteorologische
Organisatie (IMO) vindt zijn
oorsprong in het Internationale
Meteorologische Congres van Wenen
uit 1873, dat een Permanent
Meteorologisch Comité de opdracht
gaf de regels en statuten op te
stellen van een internationale
meteorologische organisatie om de
uitwisseling van weersinformatie
over de nationale grenzen heen te
vergemakkelijken. Professor Buys
Ballot werd verkozen tot voorzitter
van de commissie. De taak werd in
1878 in Utrecht voltooid en het jaar
daarop ontstond de IMO op het
Internationale Meteorologische
Congres in Rome. Het bleef in
bedrijf tot 1950, toen de IMO
formeel de Wereld Meteorologische
Organisatie (WMO) werd. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 21 augustus 1873 gaf het U.S.
Army Signal Corps, de voorloper van
de National Weather Service (NWS),
zijn eerste orkaanwaarschuwing uit
voor een storm die de oostkust van
de Verenigde Staten naderde. Hoewel
de waarschuwingen werden afgegeven
langs de kust van New Jersey tot aan
Connecticut, trok de storm naar het
noorden en maakte uiteindelijk zware
schade aan in Newfoundland en de
Canadese maritieme provincies. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De India Meteorological Department
(IMD) werd in 1875 opgericht door de
Britse koloniale regering
in India. De afdeling was bedoeld om
weersvoorspellingen en
klimatologische studies te
ontwikkelen
voor de bescherming van de Britse
economische en militaire belangen in
India, met name met betrekking
tot de moesson. De IMD was een van
de eerste meteorologische diensten
ter wereld en de oprichting
ervan was een belangrijke stap in de
systematische studie van het weer in
het subcontinent. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Josiah Willard Gibbs was een
Amerikaanse wis- en natuurkundige
die wordt beschouwd als de
grondlegger van de chemische
thermodynamica, een vakgebied dat de
thermodynamica toepast op chemische
systemen. Tussen (1876-1878), legde
hij de basis voor de fysische chemie
door de thermodynamische
eigenschappen van heterogene stoffen
te analyseren. Hij introduceerde het
concept van het chemische potentiaal
en de fase-regel, wat essentieel is
voor het begrijpen van chemische
evenwichten en faseovergangen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Jean Charles Houzeau wordt de nieuwe
directeur van de Sterrenwacht te
Brussel. Hij begon dadelijk plannen
te maken voor het overbrengen van de
Sterrenwacht van Sint-Joost-ten-Node
naar Ukkel en om de sterrenkunde te
scheiden van de meteorologie.
Dankzij het feit dat de regering hem
een belangrijk budget ter
beschikking had gesteld, kon hij het
personeel verviervoudigen en de
wetenschappelijke apparatuur
volledig vernieuwen. Op 1 september
wordt net eerste weerbulletin
gemaakt, gebaseerd op de analyse van
synoptische kaarten. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1879 formuleerde Josef Stefan de
wet van Stefan-Boltzmann, die stelt
dat de stralingsenergie van een
zwart lichaam recht evenredig is met
de vierde macht van de absolute
temperatuur E ∞ T4. Deze wet werd
empirisch afgeleid op basis van
experimenten van John Tyndall en
staat nu bekend als de
Stefan-Boltzmann-wet of
Stefan-Boltzmann-wet van de straling |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1881 werd het Finse
Meteorologisch Centraal Bureau
opgericht, ook wel het Finse
Meteorologisch Instituut genoemd.
Het werd gevormd door de hernoeming
van het Magnetisch Observatorium van
de Universiteit van Helsinki. Op dat
moment begon het instituut met het
uitgeven van maandelijkse
klimaatbulletins en richtte het zich
ook op landelijke meteorologische,
hydrologische en mariene
observaties. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Otto Jesse onthult de ontdekking en identificatie van de eerste wolken waarvan bekend is dat ze zich boven de troposfeer vormen . Hij stelt de naam noctilucent voor, wat Latijn is voor nachtelijk schijnen . Vanwege de extreem grote hoogte van deze wolken in wat nu bekend staat als de mesosfeer , kunnen ze worden verlicht door de zonnestralen als de lucht bijna donker is na zonsondergang en voor zonsopgang. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
William Henry Dines vond de drukbuis
(Dines) anemometer uit. Deze maakte
gebruik van hetzelfde
drukverschil tussen de open mond van
een rechte buis die naar de wind is
gericht en een ring van kleine
gaatjes in een verticale buis die
aan het boveneinde is gesloten.
Beide zijn op dezelfde hoogte
gemonteerd. De drukverschillen
waarvan de actie afhankelijk is,
zijn erg klein. De recorder bestaat
uit een vlotter in een afgesloten
kamer die gedeeltelijk gevuld is met
water. De pijp van de rechte buis is
verbonden met de bovenkant van de
afgesloten kamer en de pijp van de
kleine buizen wordt naar de bodem in
de vlotter geleid. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De International Cloud Atlas of
kortweg de Cloud Atlas, is een
wolkenatlas die voor het eerst werd
gepubliceerd in 1896 en sindsdien in
druk is gebleven. De oorspronkelijke
doeleinden waren onder meer het
ondersteunen van de opleiding van
meteorologen en het bevorderen van
een consistenter gebruik van de
woordenschat die wolken beschrijft,
die beide belangrijk waren voor
vroege weersvoorspellingen.
De eerste editie bevatte
kleurenplaten met kleurenfoto's,
toen nog een heel nieuwe
technologie,
maar stond bekend als duur. Er zijn
talloze latere edities verschenen. |
|
|
|
|
|
1900-2000 |
|
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 1900 - 2000 |
|
|
|
 |
|
|
|
Het "Nederlandsch Tijdschrift voor
Meteorologie" wordt opgericht. Deze
bestaat niet meer onder die naam;
het heet sinds 1992 Meteorologica en
is het tijdschrift van de
Nederlandse Vereniging ter
Bevordering van
de Meteorologie (NVBM). Dit
tijdschrift verschijnt vier keer per
jaar en bevat artikelen over
meteorologie
en aanverwante gebieden. Voor
geïnteresseerden in een breder
publiek is er ook Het Weer Magazine,
een Nederlandstalig tijdschrift dat
zich richt op weer en klimaat.
Website |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De term "Vereniging voor Weer en
Sterrenkunde" verwijst naar de
Koninklijke Nederlandse Vereniging
voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS),
een landelijke organisatie die zich
inzet voor de popularisering van
weer- en sterrenkunde in Nederland.
De KNVWS verenigt duizenden
hobbyisten en sluit regionale
verenigingen, sterrenwachten en
thematische werkgroepen aan om
activiteiten te organiseren, zoals
lezingen en symposia, en om kennis
te delen. Website |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Grote Storm geld vandaag de dag
als de dodelijkste natuurramp in de
Amerikaanse geschiedenis.
Historici schatten dat er tussen de
10.000 en 12.000 mensen om het leven
zijn gekomen. Van deze tragische
slachtoffers vielen er minstens
6.000 op Galveston Island. Hoewel de
storm Galveston trof met aanhoudende
windsnelheden van 190 km/u, vielen
de meeste doden door verdrinking in
zout water, toen een stormvloed van
5 meter over de stad spoelde. Deze
zoutwatervloed overspoelde de stad,
waardoor grote, verwoestende golven
veel gebouwen konden beuken en in
stukken konden breken. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1902 begon de Marconi Company met
het uitzenden van
weersvoorspellingen vanuit de VS.
Weerbureau via draadloze telegrafie
naar stoomschepen van Cunard Line.
In plaats van gedetailleerde
voorspellingen stuurde het bedrijf
stormwaarschuwingen in morsecode
voor schepen op zee, waarbij de
telegrafie werd gebruikt om
kritische informatie voor de
navigatie te verschaffen. Dit
betekende een belangrijke stap in
het gebruik van draadloze
technologie voor gespecialiseerde
informatiediensten voor de maritieme
industrie. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Franse meteoroloog Teisserence de
Bort deed honderden experimenten met
onbemande ballonnen
vanaf zijn particuliere
observatorium bij Parijs. Deze
proeven brachten iets onverwachts
aan het licht. De temperatuur in de
atmosfeer hield op hoogten tussen
ongeveer 9 en 13 kilometer op te
dalen en begon daarna weer te
stijgen. In 1902 wist de Bort zijn
collega's ervan te overtuigen dat
het hier niet om
toevallige meetfouten ging, maar dat
er een nieuwe laag in de atmosfeer
was ontdekt: de stratosfeer. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1903 publiceerde natuurkundige en
meteoroloog Max Margules zijn
fundamentele artikel "Ueber die
Energie der Stürme" (Over de energie
van stormen), waarin het concept van
beschikbare potentiële energie werd
geïntroduceerd en werd aangetoond
dat de herverdeling van warme en
koude luchtmassa's kinetische
energie zou kunnen vrijgeven, wat
het begrip van de
cycloonontwikkeling en de basis voor
de frontale theorie in de
meteorologie beïnvloedt |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Bjerknes heeft als theoreticus reeds
in 1904 aangegeven hoe men tot
weersverwachtingen door
berekening zou kunnen komen, een
gedachtegang die pas met het
beschikbaar komen van de
rekencapaciteit van de computer
gerealiseerd kon worden. Voor de
operationele meteorologie had hij
als theoreticus aanvankelijk weinig
belangstelling, hoewel zijn oordeel
daarover ('een zeer inexacte
wetenschap'), wel wat vriendelijker
was dan dat van de Oostenrijkse
School van Julius von Hann. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In augustus 1905 begon de
Australische federale minister van
Binnenlandse Zaken, Littleton Groom,
de deelstaatregeringen te
onderzoeken op hun bereidheid om hun
meteorologische diensten over te
dragen
aan een centraal agentschap van het
Gemenebest. Hoewel niet alle staten
het destijds eens waren,
ging het proces door, wat leidde tot
de introductie van de Meteorology
Act 1906 en de oprichting van
het Bureau of Meteorology op 1
januari 1908 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1905 hadden schepen in Europa te
maken met het normale weer, zoals
regen, wind en storm, maar er waren
ook specifieke weersomstandigheden
die de maritieme geschiedenis
bepaalden. Op basis van daggegevens
van het KNMI kon men voor die tijd
de temperatuur en wind bepalen, wat
essentieel was voor de navigatie en
veiligheid van schepen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Marinus Meel, vliegtuigbouwer
verleent aan Cannegieter toestemming
om op de Fokker D-XVI een
meteorograaf te monteren. Dit
apparaat schrijft de luchtdruk,
temperatuur en vochtigheid tijdens
de
vlucht. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De geschiedenis van de militaire
luchtvaart in Nederland begon in
1913 met 1 toestel. De Luchtvaart
afdeling, zoals de voorloper van de
Koninklijke Luchtmacht heette,
groeide vanaf dat moment snel. In de
jaren '20 en '30 bezuinigde
Nederland op de militaire luchtvaart
en reorganiseerde het. De Luchtvaart
afdeling van de landmacht werd in
1938 omgedoopt tot Wapen der
Militaire Luchtvaart. In deze jaren
voorafgaand aan de Tweede
Wereldoorlog was er een tekort aan
materieel en personeel. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1913 werd de Koninklijke
Sterrenwacht van België in Ukkel
officieel afgesplitst van het
Koninklijk Meteorologisch Instituut
(KMI), dat vanaf dat moment als een
aparte organisatie verderging. De
Koninklijke Sterrenwacht van België
is een belangrijk astronomisch
onderzoeksinstituut, gelegen in
Ukkel nabij Brussel, waar ook het
KMI gevestigd is.
Koninklijke Sterrenwacht van België
(KSB):
Koninklijk Meteorologisch Instituut
(KMI): |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De term "knmi toren 1917" verwijst
waarschijnlijk naar de weerboei, ook
wel bekend als de Buys Ballot-toren,
die in 1917 op het terrein van het
KNMI in De Bilt werd geplaatst. Deze
toren werd gebruikt voor
weerobservaties, waaronder metingen
van wind, temperatuur en luchtdruk.
Het KNMI werd in 1854 opgericht en
verhuisde in 1897 naar De Bilt, waar
de toren later werd geplaatst |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bjerknes introduceerden de begrippen
luchtsoorten en fronten in de
weerkaarten. Hun studie van het
polaire front, de grens tussen de
tropische en de polaire lucht,
leidde tot het conceptuele model
voor de ontwikkeling van depressies
uit instabiele golven in het polaire
front. Hiermee nam de kwaliteit van
de verwachtingen met de
'weerkaartenmeteorologie'
aanmerkelijk toe. Het belangrijke
theoretische werk dat Bjerknes
eerder had verricht, zoals het
opstellen van een stelsel
vergelijkingen voor de fysica van de
atmosfeer, zou pas toepassing vinden
in het computertijdperk. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Tor Bergeron voegt er een derde type
front toe: het occlusiefront. Het
occlusiefront ontstaat omdat het
koufront sneller beweegt dan het
warmfront. Rond de depressiekern is
de afstand tussen het kou- en het
warmfront het kleinst zodat daar de
occlusie start. Door dit occluderen
zal de warme sector alsmaar kleiner
worden en mogelijk geheel
verdwijnen. Hierdoor zal de
opgetilde warme lucht na verloop van
tijd niet meer terug te vinden zijn
op aan het aardoppervlak. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Noors cycloonmodel voor het eerst
geïntroduceerd in meteorologische
literatuur. Markeert een revolutie
in de manier waarop de atmosfeer
wordt bedacht en begint onmiddellijk
te leiden tot verbeterde
prognoses.De meeste extratropische
cyclonen volgen het Noorse
cycloonmodel. Hierbij loopt het
koufront schuin over op de gebogen
lijn die begint met het warmtefront
en vervolgens het occlusiefront. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 6 november 1919 werd voor de
eerste maal een uitzending door
Idzerda verzorgd vanuit zijn huis en
werkplaats aan de Beukstraat, te
zien op de foto van Paul van der
Drift, een van Idzerda’s naaste
medewerkers. Idzerda had de dag
tevoren in de Nieuwe Rotterdamsche
Courant een advertentie geplaatst
waarin de uitzending werd
aangekondigd. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1920 publiceerde Milutin
Milanković zijn werk, "Mathématique
de la théorie des phénomènes de
chaleur produits par les radiations
solaires," dat de basis legde voor
zijn theorie over
klimaatverandering. Dit werk legde
uit hoe cyclische veranderingen in
de baan van de aarde om de zon de
hoeveelheid ontvangen zonne-energie
beïnvloeden, wat leidde tot de
huidige begrip van ijstijden, die nu
bekend staan als de Milanković-cycli.
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De numerieke weersverwachting is
gebaseerd op modellen waarin de
bewegingen in de atmosfeer en de
fysische processen die het idee van
numerieke weersverwachtingen werd in
1922 naar voren gebracht door Lewis
Fry Richardson, een Brits
wiskundige, in zijn zeer
vooruitziende artikel
'Weervoorspelling door numerieke
processen'. Richardson had vele
maanden nodig om een verwachting tot
24 uur vooruit te kunnn maken. De
drukverandering die hij voorspelde
waren 10 tot 100 maal te groot, maar
hij had de eerste stap gezet op de
weg naar een nauwkeurige, numerieke
weersverwachting. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In het klimaatsysteem van Vladimir
Köppen worden de landen ingedeeld
naar een klimaattype met name
aan de hand van de gemiddelde
temperaturen en hoeveelheden
neerslag en formules die daaraan
gekoppeld zijn. Hij lette daarbij
vooral op de verschillen in
vegetatie op aarde. Er wordt
onderscheid
gemaakt tussen vijf algemene
klimaten: droog, tropisch
regenklimaat, gematigd maritiem,
continentaal
en poolklimaat. Deze algemene
klimaatindeling kan vervolgens nog
verder gespecificeerd worden in
droog klimaat, tropisch
regenklimaat, gematigd maritiem
klimaat, continentaal klimaat en
poolklimaat. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Walker-circulatie vormt zich
boven de tropische Stille Oceaan,
waar de westelijke Stille Oceaan
doorgaans warm is met een lage
luchtdruk op zeeniveau en de
oostelijke Stille Oceaan koeler is
met een hoge luchtdruk . Warme,
vochtige lucht stijgt op boven de
westelijke Stille Oceaan, terwijl
koelere, droge lucht daalt boven de
oostelijke Stille Oceaan El
Niño-Zuidelijke Oscillatie (ENSO)
kent drie toestanden: El Niño, La
Niña en neutraal. De neutrale fase
is de normaal functionerende
Walker-cel, terwijl El Niño de
warmere fase van ENSO is en La Niña
de koelere fase |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Carl-Gustaf Rossby een van de meest
invloedrijke meteorologen van de
twintigste eeuw. deed hij
baanbrekend onderzoek over de
algemene circulatie van de atmosfeer
en de slingerende, langgolvige
patronen van westwaartse
luchtstromingen in de hogere
atmosfeer, nu bekend als
Rossbygolven. Rossby ontwikkelde ook
wiskundige modellen voor de
weersverwachting en legde eveneens
de grondslag voor de eerste
succesvolle (numerieke)
computermodellen voor het
voorspellen van het weer. Hij
voorspelde eveneens het bestaan van
straalstromen. In de Tweede
Wereldoorlog kwamen de piloten van
B-29 bommenwerpers op grote hoogte
krachtige windstromingen tegen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1927 werd door de Rus Pavel
Aleksandrovich Moltchanoff het de
radiosonde geïntroduceerd, waarbij
door een sonde aan een ballon
gegevens over druk, temperatuur en
vochtigheid met korte tussenpozen
naar het waarnemingsstation werden
gezonden. Op 30 januari 1930 werd
een sonde met de naam "271120", werd
het om 13:44 uur Moskouse tijd
gelanceerd in Pavlovsk, USSR en
bereikte daar een
hoogte van 7,8 kilometer met de
temperatuur (-40,7 °C). Tweeëndertig
(32) minuten na de lancering stuurde
de radiosonde een van de eerste
aerologische berichten naar
Leningrad en het Moskou |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Een verdere wijziging van het
cloudclassificatiesysteem van Luke
Howard komt wanneer een
IMC-commissie voor de studie van
wolken een verfijnde en meer
beperkte definitie van het geslacht
nimbus naar voren brengt, die in
feite opnieuw wordt geclassificeerd
als een stratiform wolkentype. Het
wordt omgedoopt tot nimbostratus
(afgeplatte of uitgespreide
regenwolk) en gepubliceerd met de
nieuwe naam in de editie van 1932
van de International Atlas of Clouds
and of States of the Sky . Dit laat
cumulonimbus over als het enige
nimbiform-type, zoals aangegeven
door de wortelnaam. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In de jaren dertig ontwikkelden
Bergeron en Walter Findeisen het
concept dat wolken zowel onderkoeld
water als ijskristallen bevatten.
Volgens Bergeron wordt de meeste
neerslag gevormd als gevolg van het
verdampen van water uit kleine
onderkoelde druppeltjes en het
aangroeien op ijskristallen, die
vervolgens
als sneeuw vallen, of smelten en
vallen als koude regen, afhankelijk
van de omgevingsluchttemperatuur.
Dit proces staat bekend als het
Bergeron-proces en wordt
verondersteld het belangrijkste
proces te zijn waarbij neerslag
wordt gevormd. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Victor Schauberger publiceert zijn
theorieën over de koolstofcyclus,
hij had geen direct verband met de
koolstofcyclus, maar zijn werk over
de "levende energieën" van water en
natuurlijke spiralen kan worden
gezien als een metafoor voor het
belang van cyclische, holistische
processen in de natuur, inclusief de
koolstofcyclus. Zijn focus lag op
het nabootsen van natuurlijke,
efficiënte processen om duurzaamheid
te bereiken, wat aansluit bij het
idee van een gezonde
koolstofkringloop, waarbij koolstof
zich natuurlijk door de aarde
verplaatst en wordt opgenomen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Guy Stewart Callendar was de eerste
die menselijke activiteiten in
verband bracht met de opwarming van
de aarde door een verband aan te
tonen tussen de verbranding van
fossiele brandstoffen en de
stijgende temperaturen op aarde in
1938. Hij verzamelde historische
temperatuurgegevens en metingen van
kooldioxide in de atmosfeer, waaruit
bleek dat beide de afgelopen vijftig
jaar waren toegenomen, en stelde
voor dat dit werd veroorzaakt door
menselijke activiteiten zoals het
verbranden van brandstof. Zijn werk
stuitte aanvankelijk op scepsis,
maar zijn onderzoek legde de basis
voor de moderne klimaatwetenschap. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Rossby-golven, ook bekend als
planetaire golven, zijn een soort
traagheidsgolf die van nature
voorkomt in roterende vloeistoffen.
Ze werden voor het eerst
geïdentificeerd door Carl-Gustaf
Arvid Rossby in de atmosfeer van de
aarde in 1939. Atmosferische
Rossby-golven op aarde zijn
gigantische meanders bij winden op
grote hoogte die een grote invloed
hebben op het weer. Deze golven
worden geassocieerd met druksystemen
en de straalstroom.Oceanische
Rossby-golven bewegen langs de grens
tussen de warme bovenlaag en het
koude diepere deel van de oceaan. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Pulsed radar- netwerk wordt
geïmplementeerd in Engeland tijdens
de Tweede Wereldoorlog. Over het
algemeen begonnen operators tijdens
de oorlog echo's op te merken van
weerselementen zoals regen en
sneeuw. Deze CH-stations waren
enorme, statische installaties met
stalen zendmasten van meer dan 100
meter hoog. Maar de uitvinding van
de holtemagnetron in 1940, die veel
krachtigere radiogolven met een
kortere golflengte produceerde,
maakte het mogelijk veel compactere,
krachtigere en gevoeligere
radareenheden te produceren. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
JB Duckworth staat bekend als de
eerste persoon die op 27 juli 1943
met een vliegtuig in een orkaan
vloog, in een tijd waarin
instrumentvliegen werd ontwikkeld.
Hij vloog met zijn AT-6 "Texan"
trainervliegtuig in het oog van een
storm die Galveston, Texas trof, in
een gebeurtenis die naar verluidt
begon als een uitdaging en
uiteindelijk bewees dat het mogelijk
was om tegen orkanen te vliegen, wat
de weg vrijmaakte voor moderne
orkaanverkenningen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In de jaren twintig ontdekte een
Japanse meteoroloog, Wasaburo Oishi,
de straalstroom vanaf een locatie
nabij de berg Fuji. Hij volgde
pilootballonnen, die worden gebruikt
om de wind op het hoogste niveau te
bepalen), terwijl ze de atmosfeer in
kwamen. De Amerikaanse piloot Wiley
Post, de eerste man die solo
rond de wereld vloog in 1933. Post
vond een drukpak uit waarmee hij
boven de 6.200 meter kon vliegen en
merkte op dat zijn grondsnelheid
soms veel hoger was dan zijn
luchtsnelheid. Vliegers merkten
tijdens de vluchten consequent
westelijke wind in de rug van meer
dan 160 km/h. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Na de Tweede Wereldoorlog braken
gouden tijden aan: nieuwe
weerstations, weerschepen,
weerboeien, weerballonnen, radar,
kunstmanen en computers gaven de
meteorologie nieuwe impulsen. Door
internationale
samenwerkingsverbanden kon de hele
meteorologische wereld de vruchten
plukken. De onderzoekers krijgen
steeds meer vat op de ingewikkelde
fysische processen en het
klimaatsysteem.De Britse
sciencefictionschrijver en acteur
Arthur C. Clarke maakt het principe
van de geostationaire baan als
eerste wereldwijd bekend. Hierdoor
wordt deze baan soms ook de ‘Clarke-Belt’
genoemd. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De windschaal van de Duitse
zeilkapitein Petersen wordt
officieel aan de schaal van Beaufort
toegevoegd. Rond 1900 beschreef
admiraal William Peterson de
gevolgen van de wind boven zee,
zoals korte kleine
golven bij een zwakke wind van
windkracht 2, hoge golven met zware
schuimstrepen bij storm,
windkracht negen en een lucht vol
schuim en verwaaid zeewater bij
orkaankracht 12. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 20 maart 1948 landde een tornado
nabij het Will Rogers Airport) in
Oklahoma City en trok oostwaarts. De
tornado trok over Will Rogers Field
en uiteindelijk Tinker Air Field. Er
ontstond grote schade aan gebouwen
en vliegtuigen. Deze gebeurtenis was
de aanleiding voor de eerste
pogingen op het gebied van
tornadovoorspellingen . Vijf dagen
later toen de eerste
tornadovoorspelling ooit
daadwerkelijk op dezelfde locatie
werd geverifieerd. Op 25 maart 1948
ontwikkelde zich opnieuw een tornado
nabij Tinker Air Field en trok over
de luchtmachtbasis naar het
noordoosten, wat voor de tweede keer
in minder dan een week meer
verwoesting veroorzaakte. Deze
tornado trof slechts 100 meter van
het pad van de vorige tornado. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De WMO is opgericht op 23 maart 1950
als vervolg op de International
Meteorological Organization (IMO),
de eerste internationale
meteorologische organisatie die in
1873 was opgericht door
KNMI-oprichter en meteoroloog Buys
Ballot. In 1951 werd de WMO een
gespecialiseerde instelling van de
Verenigde Naties.
Het WMO heeft 187 leden met
hoofdkwartier in Genève en is van
groot belang voor internationale
samenwerking op meteorologisch
gebied, de uitwisseling van
meteorologische gegevens en
producten en het bevorderen van
wetenschappelijk onderzoek op het
gebied van weer en klimaat. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Eerste succesvolle numerieke
weersvoorspellingsexperiment van de
Princeton University.
De "ENIAC-weersvoorspelling"
verwijst naar de eerste
computergegenereerde
weersvoorspellingen, die in 1950
werden gemaakt met behulp van de
ENIAC-computer. Dit waren
baanbrekende numerieke
weersvoorspellingen gebaseerd op de
barotrope vorticiteitsvergelijking,
die de weg vrijmaakten voor moderne
weersvoorspellingen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 7 oktober is het eerste
weerbericht op de Nederlandse
televisie te zien tijdens een tweede
experimentele TV-uitzending van de
NTS. Weerman is Cor van der Ham,
KNMI-meteoroloog. Diezelfde avond
wordt ook een uitgebreide bijdrage
over het weer uitgezonden in het
VPRO-programma "de mens en zijn
liefhebberijen". Daarin wordt aan de
Friese onderwijzer Hans de Jong,
toen nog weeramateur en later
weerman van de NCRV, ruim aandacht
geschonken. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het National Hurricane Center van
NOAA controleert niet zelf de
naamgeving van tropische stormen;
dit wordt beheerd door de World
Meteorological Organization. De WMO
hanteert een systeem met lijsten van
vrouwelijke en mannelijke namen, die
in een cyclus van zes jaar worden
gebruikt voor de Atlantische
orkaanseizoenen. Oorspronkelijk
waren dit alleen vrouwennamen, maar
later werden ook mannelijke
namen toegevoegd, met de namen van
de alfabetische lijst afwisselend
mannelijk en vrouwelijk. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De watersnood van 1953, meestal
aangeduid als de Watersnoodramp of
Februariramp , voltrok zich in de
nacht van zaterdag 31 januari op
zondag 1 februari 1953. De ramp werd
veroorzaakt door een stormvloed in
combinatie met springtij, waarbij
het water in de trechtervormige
zuidelijke Noordzee tot extreme
hoogte steeg waarbij op meer dan 90
plaatsen dijken in Zeeland,
Zuid-Holland en West-Brabant
doorbreken Het aantal doden bedroeg
1836 in Nederland, 307 in het
Verenigd Koninkrijk, 224 op zee,
waaronder 133 bij het vergaan van
een Engelse veerboot en 28 in
België. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De tropische depressie ontstond rond
1 oktober 1954 en trok over het
zuiden van Texas, waar het zware
regenval veroorzaakte. Op 6 oktober
werd een marine-raket afgeschoten
vanaf White Sands, New Mexico, die
per ongeluk een foto maakte van de
depressie. Deze foto bewees dat de
depressie, die koninginnen een grote
hoeveelheid regen veroorzaakte in
Texas en New Mexico, anders was dan
gedacht, en droeg bij aan de
ontwikkeling van het latere
Vanguard-satellietprogramma. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1950 werd in de Verenigde Staten
de eerste relatief betrouwbare
numerieke weersverwachting
opgesteld. De wiskundige John von
Neumann (1903-1957) en zijn
collega's maakten deze verwachting
met een primitieve computer, de
ENIAC (Electronic Numerical
Integrator And Computer). In de loop
van 1955 werden de
computerverwachtingen in de
Verenigde Staten op een regelmatige
basis opgesteld. Met snelle
computers, nauwkeurigere metingen en
betere modellen nam de
nauwkeurigheid snel toe. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Vanguard 2 was een van de eerste
Amerikaanse kunstmatige satellieten.
Deze satelliet werd gelanceerd in
1959, de eerste jaren van de
ruimtevaart. Doel van deze vlucht
was de verdeling van wolken
vastleggen op delen van het
aardoppervlak die door de zon werden
beschenen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De TIROS-1, was de eerste
succesvolle weersatelliet. Tiros
staat voor Television Infrared
Observation Satellite, en Tiros-1
was de eerste uit die serie. Hij
werd gelanceerd om 06:40 op 1 april
1960. Deze satelliet was de eerste
weersatelliet die door de NASA
gemaakt en gelanceerd is. Hij zond
de eerste televisiebeelden van het
weer uit de ruimte. Dat deed hij met
twee zwart-wit-televisiecamera's. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1960 installeerde Edward Lorenz
een computer bij MIT en begon deze
te gebruiken voor weersimulaties,
een belangrijke stap in zijn
ontwikkeling van de chaostheorie.
Hij ontdekte dat kleine verschillen
in beginomstandigheden, zoals
afrondingsgetallen, tot drastisch
verschillende weerpatronen konden
leiden, een fenomeen dat hij later
het ‘vlindereffect’ noemde en dat
tot zijn conclusie leidde dat
weersvoorspellingen op de lange
termijn onmogelijk zijn. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In het Koninklijk Meteorologisch
Instituut van België te Ukkel, kreeg
men een elektronische ordinator,
namenlijk een IBM 7070 (waarvan het
geheugen een capaciteit bezit van
5000 getallen van 10 cijfers).
De weersvoorspellingen voor de
toekomst zullen dus ook op een
andere leest geschoeid worden. Alles
vertrekt echter van dezelfde basis,
namelijk waarnemingen en
hoogtegegevens! Alle ‘meteo’s’ die
op de telex binnenlopen worden op
geperforeerde banden geplaatst om
een 500 mbar-kaart te tekenen en zo
te komen tot voorspellingen voor de
volgende 48h met een maximum van 72h |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Project STORMFURY was een
onderzoeksprogramma van de
Amerikaanse overheid van 1962 tot
1983
dat probeerde orkanen te wijzigen
door ze te zaaien met zilverjodide
om ze te verzwakken. De hypothese
was dat het zilverjodide ervoor zou
zorgen dat onderkoeld water in de
orkaan zou bevriezen, waardoor de
structuur ervan zou veranderen, maar
het project werd uiteindelijk
stopgezet omdat deze hypothese
onjuist bleek te zijn, aangezien de
meeste orkanen niet genoeg
onderkoeld water hebben om te zaaien
om effectief te zijn. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Een wereldwijd systeem voor het
observeren, analyseren en
voorspellen van meteorologische
omstandigheden, opgericht in 1963
onder auspiciën van de Wereld
Meteorologische Organisatie. Het
levert voortdurend bijgewerkte
weerrapporten en -voorspellingen aan
alle leden van de Wereld
Meteorologische Organisatie, waarbij
het zijn gegevens verkrijgt van vier
satellieten in een polaire baan en
vijf in een geostationaire baan,
ongeveer 10.000
landobservatiestations, 7000
weerschepen en 300 afgemeerde en
drijvende boeien. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
In 1969 wordt de schaal door Herbert
Saffier ontworpen. Robert Simpson,
directeur destijds van het NHC
voegde de stormvloedboven het
normale getij) hieraan later toe.
Deze schaal bepaalt aan de hand van
o.m. luchtdruk, stormvloed en
maximaal gemiddelde windsnelheden de
sterkte van een orkaan. Hieraan
gerelateerd is de sterkte en
mogelijke schade van een tropische
orkaan. In de Atlantische Oceaan
gelden
vijf categorieën, waarbij categorie
5 de sterkste is.In 1972 wordt de
schaal van Saffir/Simpson in gebruik
genomen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Fujita-schaal, ontwikkeld in 1971
door Tetsuya Theodore Fujita, is een
classificatiesysteem om de
intensiteit van tornado's te bepalen
aan de hand van de schade die ze
aanrichten. De schaal loopt van
F0 (lichte schade) tot F5
(ongelooflijke schade) en koppelt de
schade aan geschatte windsnelheden. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In 1972 moest het monumentale
complex ter hoogte van de
Coenraadbotstraat wegens de
dijkverzwaring gesloopt worden en
verhuisde het KNMI weerstation naar
het marinevliegveld De Kooy.
Op 1 augustus 1972 werd dit station
officieel geopend als synoptisch
hoofdstation. En zoals alle
weerstations heeft ook den Helder
een index nummer (06235) 06 voor
Nederland en 235 voor
stationsindexnummer. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Rowland en Molina ontdekten in 1974
dat de ozonlaag aangetast werd door
cfk's (chloorfluorkoolwaterstoffen).
Dit onderzoek, samen met dat van
Paul Crutzen, leidde tot de
Nobelprijs voor Scheikunde in 1995.
Hun werk beschreef hoe cfk's in de
stratosfeer de ozonlaag afbreken,
wat leidde tot het globale "ozongat"
dat het leven op aarde beschermt
tegen schadelijk UV-licht. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het AMeDAS- netwerk, ontwikkeld door
het Japanse Meteorologisch
Agentschap dat wordt gebruikt voor
het verzamelen van regionale
weergegevens en het verifiëren van
de voorspellingsprestaties, startte
op 1 november in bedrijf, het
systeem bestaat uit ongeveer 1.300
stations met automatische
observatieapparatuur. Deze stations,
waarvan er meer dan 1100 onbemand
zijn, bevinden zich op een
gemiddelde afstand van 17 km door
heel Japan. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
GOES is een geostationaire
operationele milieusatelliet , GOES
en is een programma van de NASA en
NOAA dat bestaat uit geostationaire
satellieten die continu
weersinformatie en gegevens over de
zon (ruimteweer) leveren. Deze
satellieten bevinden zich in een
baan om de aarde op ongeveer 35.700
kilometer hoogte boven de evenaar,
waardoor ze boven een specifieke
geografische regio blijven zweven.
Dit stelt hen in staat om
atmosferische omstandigheden
constant te monitoren. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
TOR staat voor "Telex Over Radio" en
is een communicatiesysteem dat
telexberichten via radiogolven
verzendt en ontvangt, in plaats van
via telefoonlijnen. Het systeem werd
ontwikkeld om draadloze
telexcommunicatie mogelijk te maken,
bijvoorbeeld tussen schepen en
kuststations, en verving vaak
morsecode. In plaats van
telexapparaten die direct aan
telefoondraden waren gekoppeld, werd
de Baudot code omgezet in
radiopulsen of tonen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het Britse Department of Industry
publiceert een wijziging van het
internationale
cloudclassificatiesysteem aangepast
voor satellietwolkwaarnemingen. Het
toont een verdeling van wolken in
stratiform, cirriform,
stratocumuliform, cumuliform en
cumulonimbiform. De laatste hiervan
vormt een verandering in de naam van
het eerdere nimbiform-type, hoewel
deze eerdere naam en oorspronkelijke
betekenis die betrekking heeft op
alle regenwolken nog steeds in
sommige classificaties terug te
vinden zijn |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Europese geostationaire
weersatelliet van de eerste
generatie, Meteosat-1 wordt als
eerste van een reeks van 7 (1998)
gelanceerd. Ze bezorgen voornamelijk
wolkfoto's bij dag en nacht,
zichtbaar licht en infrarood. De
satelliet heeft een diameter is 2,1
mtr en een lengte van 3,96 mtr en
weegt 282kg. Het oppervlak bestaat
uit zes panelen bedekt met de
zonnecellen die de elektrische
stroom leveren.
De panelen hebben ook openingen voor
sensoren. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Sinds 1978 is de officiële
SI-eenheid voor luchtdruk is de
pascal (Pa), maar in de praktijk
wordt voor atmosferische druk het
meeste de eenheid hectopascal (hPa)
gebruikt. Hectopascal is een
veelgebruikte eenheid omdat het
praktisch is voor meteorologische
doeleinden en gelijk is aan de
vroegere eenheid
millibar (mbar). |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Leden van de WMO namen deel aan het
Global Atmospheric Research
Programme (GARP). In het kader
hiervan werd een aantal
meteorologische onderzoeken
verricht, waaronder het Global
Weather Experiment: het grootste
wetenschappelijke experiment dat
ooit ondernomen is. Eén jaar lang,
van 1 december 1979, werden door de
WMO-leden middelen continu ingezet
om het gedrag van de atmosfeer te
kunnen bestuderen. Door de hieruit
voortvloeiende gegevens kregen
onderzoekers een beter inzicht in de
mondiale weersystemen en konden zij
de bestaande numerieke modellen van
de atmosfeer verfijnen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De SYNOP, de internationale weercode
die (bijna) uurlijks door meer dan
9000 weerstations onder
auspiciën van de WMO wordt 1-januari
gemaakt, krijgt een drastische
metamorfose. Vooral in de
regelgeving als in de volgorde van
de elementen verandert veel. Ook de
herkenbaarheid van bepaalde
elementen verbetert in sterke mate. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Op 7 januari 1983 keert de
weerpresentator terug op de
Nederlandse televisie, aanvankelijk
eenmaal per week: tijdens het
Journaal van half elf op de
vrijdagavond. Han Mellink en Harry
Otten worden hiervoor ingezet. In
1984 wordt het weer vast onderdeel
van het Journaal en daarvoor is
uitbreiding van het presentatieteam
noodzakelijk. John Bernard komt
erbij, maar in 1986 vertrekken hij
en Otten alweer. In
de loop van de jaren tachtig komen
Henk van Dorp, Frank Kroonenberg en
Erwin Kroll het team versterken. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In 1985 werd het ozongat boven
Antarctica publiekelijk bevestigd,
wat leidde tot het Verdrag van Wenen
van dat jaar en de daaropvolgende
internationale afspraken in het
Montreal Protocol (1987) om
ozonafbrekende stoffen zoals CFK's
uit te faseren. Deze ontdekking van
de wetenschappers van de British
Antarctic Survey werd gedaan door te
kijken naar de spectaculaire afname
van ozon en de oorzaak te wijten aan
de toen veelgebruikte CFK's uit
bijvoorbeeld spuitbussen en
koelkasten. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
In 1986 werd Meteo Consult opgericht
door onder andere Harry Otten als
een van de eerste commerciële
weerbedrijven in Nederland, later
bekend als MeteoGroup. Het bedrijf
ontstond uit de wens om toegang te
krijgen tot weersgegevens die
voorheen gedomineerd werden door het
KNMI. Andere relevante
gebeurtenissen in 1986 waren de
lancering van het bedrijf en het
werk van meteoroloog Gerrit Hiemstra,
die in datzelfde jaar bij Meteo
Consult begon. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het weerbericht in het NOS Journaal
in 1988 werd gepresenteerd door
weerman Hugo van Rhijn, die destijds
de avondbulletins verzorgde. Hij
presenteerde in de periode 1980-1989
en was ook invalkracht voor het
20.00 uur journaal. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Jan Pelleboer was een zeer bekende
en populaire Nederlandse meteoroloog
en weerman die de rol van
de "weerman" in de Nederlandse
omroep introduceerde en
populariseerde. Hij stond bekend om
zijn onderhoudende, rechttoe
rechtaan en vaak humoristische
stijl, waarbij hij soms een
Noord-Nederlands dialect en
traditionele weerskennis gebruikte
naast zijn officiële meteorologische
kennis.
Hij overleed in 1992 op 68-jarige
leeftijd |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Orkaan Andrew was een extreem
krachtige en verwoestende tropische
cycloon die in augustus 1992
grote schade aanrichtte in de
Bahama's en de Verenigde Staten, met
name in Florida en Louisiana.
Dit wasb een Categorie 5 orkaan met
windsnelheden tot 266 km/h en een
zeer lage kerndruk.
De schade werd geschat op ongeveer
$26,5 miljard USD. Vele
tienduizenden huizen werden verwoest
of zwaar beschadigd, en was
verantwoordelijk voor in totaal 65
doden. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De LMG is in 1992 ontstaan uit een
eerdere meteorologische dienst en
was gevestigd op Vliegbasis
Woensdrecht. Gespecialiseerd in
meteorologie, vluchtveiligheid en
uitzendingen van de Nederlandse
krijgsmacht. In 2011 is de
Luchtmacht Meteorologische Groep
gefuseerd met de Meteorologische
Dienst
van de Koninklijke Marine. Hieruit
is de huidige Joint Meteorologische
Groep (JMG) ontstaan en zetelt nog
steeds op Vliegbasis Woensdrecht. De
JMG verzorgt weersverwachtingen en
opleidingen voor alle
krijgsmachtdelen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De METAR-code, die staat voor
Meteorological Aerodrome Report,
werd door de jaren heen ontwikkeld
en gestandaardiseerd onder de vlag
van de Internationale
Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO)
en de
Wereld Meteorologische Organisatie
(WMO). Hoewel de eerste concepten
voor gestandaardiseerde
luchtvaartweerrapporten dateren uit
de jaren '40 en '60 van de vorige
eeuw, was 1992/1993 was de periode
waarin de METAR-code in zijn
moderne, internationaal erkende vorm
een verplicht en gestandaardiseerd
onderdeel werd van de
luchtvaartmeteorologie wereldwijd. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Het SAFIR onweersdetectiesysteem is
een gezamenlijk systeem van het KNMI
en de Koninklijke Luchtmacht dat
wordt gebruikt voor het detecteren
en lokaliseren van
bliksemontladingen in Nederland en
de Benelux. SAFIR maakt gebruik van
een netwerk van meetstations met
antennes die de elektromagnetische
straling registreren die vrijkomt
bij bliksemontladingen, met name in
een VHF (Very High Frequency) band.
Door middel van
radio-interferometrie en
driehoeksmeting kan de exacte tijd
en locatie van de ontlading zeer
nauwkeurig worden bepaald |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De Meteosat-satellieten zijn
Europese geostationaire
meteorologische satellieten die
continu het weer en klimaat vanuit
de ruimte observeren, voornamelijk
boven Europa, Afrika en de Indische
Oceaan.
Ze bevinden zich in een
geostationaire baan (ongeveer 36.000
km boven de evenaar), wat betekent
dat
ze boven hetzelfde punt op aarde
blijven en continu ongeveer een
derde van de wereldbol in beeld
kunnen brengen, zoals zware
onweersbuien, mist en intense
depressies. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 4 december 1997 is het nieuwe
radarsysteem officieel in gebruik
genomen. De nieuwe radar geeft
gedetailleerdere informatie over
neerslag en ook wind in een groter
gebied. Dankzij nieuwe antennes die
het afgelopen jaar in De Bilt en Den
Helder zijn geplaatst, kan nu niet
alleen heel Nederland in kaart
worden gebracht, maar wordt ook het
weer boven een groot deel van de
Noordzee getoond. De nieuwe radars
zijn uitgerust met Doppler-techniek,
waardoor ze geschikt zijn om
windsnelheden in buien te meten. Dit
maakt het mogelijk om in de toekomst
beter te waarschuwen voor zware
buien met windstoten. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Op 13 mei werd de NOAA-15 gelanceerd
in vervolg van het TIROS-N
programma. De NOAA-satellieten,
zijn polair-orbitale weersatellieten
die worden gebruikt voor
weersvoorspelling, klimatologisch
onderzoek
en ruimteweermonitoring.Ze worden
ook gebruikt voor het observeren van
de ozonlaag en de temperatuur van
het zeewater. De satellieten vliegen
in een zon-synchrone baan, waardoor
ze dagelijks wereldwijde dekking
bieden door ongeveer 14,1 keer per
dag om de aarde te draaien |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In 1997 werd in het TV-weerbericht
journaals bij de NOS de Meteo
Presenter geïntroduceerd.
Dit systeem maakte het voor de
presentator mogelijk om zelf met een
afstandsbediening de beelden,
waaronder kaarten en
satellietfoto's, te wisselen en
specifieke punten aan te wijzen. Dit
markeerde de overgang naar de
digitale, interactieve
weerpresentaties zoals we die
vandaag de dag kennen, inclusief
moderne animaties. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
De Breitling Orbiter 3 was de eerste
ballon die non-stop rond de wereld
vloog. De geslaagde recordpoging van
de ballonvaarders Bernard Piccard en
Brian Jones eindigde in 1999 na 19
dagen en 21 uur. De ballon landde
veilig in de Egyptische woestijn na
haar vlucht van 45.755 kilometer. De
ballon was 55 meter hoog, had een
inhoud van 18.500 m3 helium en woog
bijna negen ton. De capsule was
gemaakt van een materiaal dat was
samengesteld uit carbonvezels en
kevlar. De piloten hadden tijdens de
vlucht maar weinig bewegingsruimte,
want de capsule was slechts 5x 3
mtr. |
|
|
|
|
|
2000-heden |
|
De historische tijdlijn van de meteorologie
periode 2000 - heden |
| |
|
|
 |
|
|
|
SCIAMACHY was een
satelliet-spectrometer die ontworpen
was om de aarde en de atmosfeer te
meten
in het ultraviolet, zichtbaar en
nabij-infrarood golflengtegebied
(240 nm tot 2.380 nm).
et instrument was een van de tien
instrumenten aan boord van de
ENVISAT (ENVIronmental SATellite)
van de Europese
Ruimtevaartorganisatie (ESA).
ENVISAT, met SCIAMACHY, werd
gelanceerd in
maart 2002 en de missie eindigde in
mei 2012. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Katrina wordt gezien als de
dodelijkste en meest vernietigende
Atlantische orkaan. De orkaan trok
op
28 augustus 2005 over de zuidelijke
staten Louisiana en Mississippi,
waarbij de steden New Orleans en
Biloxi zwaar getroffen werden.
Tijdens de orkaan en de daarop
volgende overstromingen overleden
ruim 1.800 mensen, waardoor Katrina
in de top vijf staat van dodelijkste
orkanen uit de geschiedenis van de
VS. Niet eerder richtte een
natuurramp zoveel schade aan; de
totale materiële schade bedroeg maar
liefst 81 miljard dollar. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het KNMI krijgt de beschikking over
een nieuwe supercomputer. Dankzij de
nieuwe computer, een Altix 3700 van
Silicon Graphics, levert het
regionale weermodel Hirlam voor
weersverwachtingen op de korte
termijn nog betere informatie op een
kleinere schaal. De nieuwe
rekenserver van het KNMI, die 240
processoren telt, behoort tot de
tien grootste van ons land. Hij
wordt niet alleen gebruikt voor de
operationele weersverwachting maar
ook voor onderzoek van weer en
klimaat. Met dit nieuwe systeem
kan het KNMI 1440 miljard
berekeningen per seconde uitvoeren. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
De TU Delft heeft een nieuwe
weerradar in gebruik genomen, de “Drizzle
Radar”. De zeer gevoelige radar kan
zelfs fijne motregen waarnemen. De
radarantennes staan inmiddels boven
op de 213 meter hoge
KNMI-meetmast in Cabauw, bij Lopik.
Vanaf deze plek moet de uiterst
gevoelige radar, samen met de andere
geavanceerde instrumenten van het
CESAR observatorium (Cabauw
Experimental Site for Atmospheric
Research), een compleet beeld gaan
geven van de wisselwerking tussen
stof, wolken, regen
en straling. Dit is nog altijd een
van de minst begrepen factoren in
klimaatmodellen. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
Op 6 maart heeft het KNMI heeft het
vernieuwde computercentrum met de
nieuwe supercomputer officieel in
gebruik genomen. Hiermee beschikt
het KNMI over meer rekenkracht om de
komende jaren flinke stappen vooruit
te kunnen maken op het gebied van
weersverwachtingen en
klimaatonderzoek. De BullX B500
heeft 4.752 cores, beschikt over een
werkgeheugen van 9,5 terabyte ofwel
9.500 gigabyte en heeft een maximale
verwerkingsnelheid van 58,2 teraflop.
Daarbij is het een energiezuinig
systeem waarbij waterkoeling wordt
gebruikt. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het KNMI heeft op 14 april een nieuw
meetsysteem, Météorage genaamd Het
systeem biedt een betere
geografische dekking en een
nauwkeurigere plaatsbepaling van
inslagen dan het oudere Flits
bliksemmeetsysteem. Het systeem
wordt ook in andere landen gebruikt
zodat de bliksemactiviteit over
een groot gebied beter
vergelijkbaar. Ook maakt het nieuwe
bliksemmeetsysteem beter onderscheid
tussen ontladingen die zich tussen
de wolken voordoen en ontladingen
die op aarde inslaan. Voor de
veiligheid en de
KNMI-weerwaarschuwingen zijn met
name de blikseminslagen van belang. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Het KNMI vernieuwt zijn
neerslagradars. De radar in
Herwijnen komt dan in de plaats van
de radar die op
de toren van in De Bilt staat.De
nieuwe radars in Herwijnen en Den
Helder gaan deel uitmaken van het
Europese radarnetwerk zodat de
informatie over de neerslag
uitgewisseld kan worden met de
omringende landen. De radars zijn
uitgerust met de nieuwste technieken
waardoor de buien gedetailleerder
kunnen worden gevolgd en zijn in
staat om neerslagsoort en
nerslagintensiteit nog beter te
onderscheiden. |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Nederland (KNMI) werkt sinds 2019
samen met het Met Office (Verenigd
Koninkrijk) en Met Éireann
(Ierland) om gezamenlijk stormnamen
vast te stellen.Een storm krijgt een
naam wanneer deze naar verwachting
een 'middelgrote' of 'grote' impact
kan veroorzaken in ten minste één
van de drie partnerlanden, wat
meestal overeenkomt met een Code
Oranje of Code Rood waarschuwing
voor
(zeer) zware windstoten (in
uitzonderlijke gevallen kan dit ook
bij Code Geel). |
|
|
|
|
|
|
|
|
Meteorologie van A tot Z
